English
DeutschEpley manevrası, pozisyona bağlı baş dönmesi (BPPV) tedavisinde kullanılan etkili ve basit bir yöntemdir. İç kulaktaki kristallerin doğru kanala yönlendirilmesi amaçlanır.
Manevra sırasında hasta belirli baş ve gövde hareketleriyle farklı pozisyonlara getirilir. Bu hareketler kristallerin yarım daire kanallarından çıkıp utriküle yönelmesini sağlar. İşlem genellikle birkaç dakika sürer.
Epley manevrası, klinik ortamda uzman tarafından uygulanır. Tek seansta etkili sonuç verebilir. Baş dönmesini hızla azaltarak yaşam kalitesini artırır. Sonrasında hastaya evde dikkat etmesi gereken pozisyon önerileri verilir.
| Kullanım Alanı | Posterior semisirküler kanallı benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) |
| Temel Amaç | Kulak içindeki serbest otolitlerin (kristallerin) normal pozisyonuna döndürülmesi, Vertigo ataklarının azaltılması |
| Etkinlik | BPPV’de yüksek başarı oranı, Çoğu vakada hızlı semptom iyileşmesi |
| Yan Etkiler | Kısa süreli baş dönmesi, Bulantı, Nadiren kısa süreli denge kaybı |
| Uygulama Sıklığı | Gerekirse birkaç gün arayla tekrarlanabilir, Uygulama sonrası birkaç saat dinlenme önerilir |
Doktor Odyolog Emel Uğur
Dr. Odyolog Emel Uğur 1982 Çanakkale doğumludur. İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 15 yıllık görev süresi boyunca ağırlıklı olarak Pediatrik Odyoloji ( Bebek ve Çocuklarda İşitme kayıpları), Otolojik hastalıklar (Kulak hastalıkları ve İşitme Sağlığı), ve Vestibüler Sistem Hastalıkları ( Baş Dönmesi ve Dengesizlik) üzerine çalıştı. 2015 yılında Acıbadem Sağlık Grubu bünyesine katıldı.
Hakkımda
Kanalit Repozisyon İşlemi Nedir?
Kanalit Repozisyon İşlemi BPPV (Kristal kayması) tedavisinde kullanılır. İç kulakta bulunan otokonilerin (kalsiyum karbonat kristallerinin) utrikül makulasından koparak yarım daire kanalları içine kaçması nedeniyle oluşur. Otokoniler hangi yarım daire kanalına kaçtıysa ona özel semptomlar (nistagmus özellikleri) üretir. Epley manevrası uygulanan manevralardan sadece bir tanesidir ve sadece posterior BPPV için uygundur. Çeşitli sosyal medya, internet araçları, video platformlarında Epley Manevrası basamak basamak anlatılsa da kesinlikle klinik ortamda, klinisyenler tarafından uygulanmalıdır.
Bu manevrada uygulanan işlemler ile otokonilerin yarım daire kanallarından çıkartılarak utriküle geri gönderilir. İşlem genellikle birkaç dakika sürer ve çoğu hasta için hemen rahatlama sağlar. Ancak bu yöntem yalnızca posterior BPPV için etkilidir ve diğer baş dönmesi türlerinde veya diğer yarım daire kanallarını ilgilendiren BPPV durumlarında kullanılmaz. Epley manevrası mutlaka uzman bir sağlık profesyoneli tarafından uygulanmalıdır. Bu işlem baş dönmesi yaşayan hastalar için güvenli ve etkili bir çözüm sunar. Evde uygulanması uygun değildir.
Epley Manevrası Nedir?
Epley manevrası, pozisyona bağlı baş dönmesi (BPPV) olarak bilinen benign paroksismal pozisyonel vertigonun tedavisinde kullanılan etkili bir yöntemdir. Bu manevra, iç kulaktaki kristallerin (otolitlerin) yanlış yerleştiği kanallardan doğru pozisyona yönlendirilmesini amaçlar. Hasta, belirli baş ve vücut pozisyonlarına sırasıyla getirilerek kristallerin dengeyi etkilemeyen bölgelere taşınması sağlanır. Klinik ortamda uzman eşliğinde uygulanmalı ve manevra sonrası önerilere dikkat edilmelidir.
Epley Manevrası Nasıl Yapılır?
Epley manevrası için baş dönmesinin kesinlikle posterior BPPV olduğundan ve yönünden emin olmak gereklidir. Bu sebeple öncelikle Dix- Hallpike, Roll test gibi pozisyonel testler kullanılarak hasta değerlendirilmelidir.
Epley manevrasının toplam süresi yaklaşık 5 dakika kadardır. Hastanın durumuna göre prosedür bir kaç kez uygulanabilir.
Epley manevrası için hastanın sırt üstü uzanması ve klinisyen kontrolünde pozisyonun değiştirilmesi gerekecektir. Bu nedenle hastanın rahat kıyafetler giymiş olması uygulama esnasında hastaya kolaylık sağlar.
Manevra sürecinde hastanın başı daima klinisyenin kontrolünde olmalıdır. Başın doğru açıyla pozisyonlanması tedavinin etkinliği açısından çok önemlidir. Bu nedenle hastanın baş kontrolü için klinisyene izin vermesi, başını serbest bırakması gerekir. Manevra sırasında bazı pozisyonlarda hastanın baş dönmesi artabilir. Bu beklenen bir durumdur. Ayrıca manevra bitiminde bazı hastalarda tumarkin krizi benzeri fenomenler gözlenebilir. Böyle bir durumda hastanın gözlerini açık tutarak karşıya bakması çok önemlidir.
*En iyi şekilde geri dönüş yapabilmemiz için tüm alanları doldurmanızı öneririz.
Epley Manevrasını Kendim Yapabilir Miyim?
Epley manevrasını evde uygulamak mümkündür. Hatta evde yapılması için “Home Epley” olarak geçen egzersizler vardır. Bu modifiye yöntemi tedaviden ziyade egzersiz gibi düşünmek daha doğrudur. Ayrıca manevralar doğru şekilde yapılmadığında tedaviden ziyade cezaya dönüşebilir. Ayrıca her baş dönmesi BPPV değildir. Olası santral (merkezi sinir sistemi) nedenlerin atlanması asla istenen bir durum değildir. Bu nedenle daima klinik ortamda, klinisyenler tarafından uygulanmalıdır.
Evde Epley uygulamak yerine, baş dönmesi yaşadığınız anda bulunduğunuz pozisyonu bozmadan, gözlerini açıp sabit bir noktaya odaklanmanız baş dönmenizin bir kaç dakika içinde azalarak sönümlenmesini sağlayacaktır. Baş dönmeniz bittikten sonra bir süre daha bulunduğunuz pozisyonu koruyunuz. Kendinizi iyi hissettiğinizde, ani baş hareketlerinden kaçınarak sağlık hizmeti almak için sağlık kuruluşlarına başvurunuz.
Epley Manevrası Ne Zaman Yapılır?
Epley manevrası baş dönmesi yaşayan bireyler için önerilen bir tedavi yöntemidir. Bu prosedürü gerçekleştirmek için herhangi bir zaman dilimi uygundur. Evde Epley yapılması önerilen bir uygulama değildir.
Epley Manevrası Ne Kadar Sürede Etki Eder?
Epley manevrasının etkisini gösterme süresi hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Çoğu kişi işlem sonrasında hemen rahatlama hisseder. Ancak bazı durumlarda semptomların azalması için birkaç tekrar gerekebilir. İlk manevra sonrası iyileşme gözlemlenmese bile tedaviye devam etmek önemlidir. Süreç şu şekilde ilerler:
- İlk uygulamadan sonra çoğu hasta anında bir iyileşme rapor eder.
- Semptomlar devam ederse tedavi genellikle birkaç gün içinde tekrarlanır.
- Tedavinin sonlandırılma zamanı hastanın BPPV özelliklerine göre değişir.
Her hasta farklı tepkiler gösterebilir bu nedenle iyileşme süreci kişisel farklılıklar gösterebilir. Klinisyenler Epley manevrası uyguladıktan sonra ev tabanlı egzersizler ile hastanın iyileşme sürecini destekleyebilir. Uygulanacak egzersizler ve egzersizleri uygulama protokolü klinisyen tarafından belirlenir. Örneğin sabah ve akşam tekrarları şeklinde bir rutin planlandığında, sabah egzersizlerini uyarnı uyanmaz değil, 10-15 dakika sonra yapıp güncel hayatınıza devam etmeniz gereklidir. Akşam egzersizlerini ise yatmadan hemen önce yapmak yerine daha erken saatlerde yapamnız daha uygun olacaktır. Ayrıca egzersizlerin hemen ardından yatıp dinlenmemelisiniz.
Epley Manevrası Sonrası Evde Ne Yapmalıyım, Nelere Dikkat Etmeliyim ?
Öncelikle bu manevra sonrasında hasta genellikle hemen rahatlama hisseder. Ancak bu süreçte kristallerin yerleşimini korumak için bazı önlemler almak gerekir. Tedavi sonrası ilk 24 saat içinde şu adımlar önerilir:
- Yatarken başınızı yüksek bir yastıkla destekleyin. Tercihen sırt üstü uyuyun. Böylecee manevranın etkinliğini arttırırsınız.
- Mümkünse ani baş hareketlerinden kaçının.
- Eğilme, yukarı uzanma hareketlerinden sakının.
Bu öneriler iç kulaktaki kristallerin yerleşimini sabitlemek ve baş dönmesi riskini azaltmak için önemlidir. Sonrasında bu tedbirler sayesinde hasta normal aktivitelerine dönüş yapabilir.
Kanalit Yeniden Konumlandırma Manevraları Ne Kadar Başarılıdır?
Araştırmalar bu yöntemin yüksek oranda başarı sağladığını göstermektedir. Uzmanlar baş dönmesi şikayeti olan hastalar için bu prosedürü sıklıkla tavsiye ederler.
- Başarı Oranı: Epley manevrasının başarı oranı ortalama %80’dir.
- Uzman Tavsiyeleri: Sağlık profesyonelleri bu prosedürü baş dönmesi tedavisinde ilk seçenek olarak önerir.
Hastalar genellikle bu tedavi sonrasında hızlı bir iyileşme gözlemlerler. Dolayısıyla kanalit yeniden konumlandırma manevraları arasında Epley, etkili sonuçlarıyla dikkat çeker. Ancak unutulmamalıdır ki; Epley sadece posterior BPPV için uygundur.
Epley Manevrasının Avantajları Nelerdir?
Bu işlem sadece iç kulaktaki kristalleri yeniden konumlandırmakla kalmaz, aynı zamanda hastalar için bir dizi avantaj sunar. Öncelikle bu prosedür girişimsel olmayan bir yöntemdir. Bu sayede cerrahi bir müdahale gerektirmez ve bu da komplikasyon riskini azaltır. Hastalar için güvenli bir seçenek sunar.
- Güvenlik: Epley manevrası düşük riskli bir tedavi yöntemidir.
- Erişilebilirlik: Hastalar bu işlemi sağlık hizmeti sağlayıcısının ofisinde yaptırabilir.
Sonuç olarak Epley manevrası, baş dönmesi gibi rahatsızlıkları yönetmede etkili ve güvenli bir yöntem olarak öne çıkar.
Detaylı bilgi ve randevu için iletişime geçin!
Epley Manevrasının Riskleri Veya Komplikasyonları Nelerdir?
Epley manevrası tedavi yöntemi her birey için uygun olmayabilir. Özellikle bazı sağlık problemleri olan kişilerde yan etkiler görülebilir. Tedavi sonrası bazı hastalar mide bulantısı hissedebilir. Ayrıca yoğun baş dönmesi deneyimleyenler de olabilir. En şiddetli yan etkilerden biri kusmadır. Bu yan etkiler genellikle geçicidir ve tedavinin doğal bir parçası olarak kabul edilir.
Ancak bazı özel sağlık durumları olan bireyler için riskler artabilir:
- Retina dekolmanı
- Damar hastalıkları
- Boyun veya sırt yaralanmaları
Bu tür durumlar varsa Epley manevrası öncesinde klinisyene bu konularda mutlaka bilgi verilmelidir. Böylece olası komplikasyonlar önceden değerlendirilir ve tedaviye uygunluk konusunda net bir görüş elde edilir. Tedavinin her birey için farklı sonuçlar doğurabileceği unutulmamalıdır.
Epley Manevrası Durumu Daha Kötü Hale Getirebilir Mi?
Epley manevrası doğru şekilde uygulanmazsa baş dönmesini kötüleştirebilir. Ayrıca bu prosedür sırasında yanlış tekniklerin kullanılması boyun yaralanmalarına sebep olabilir. Boyun bölgelerindeki stres artışı baş dönmesinin şiddetlenmesine yol açar. Uygulama sırasında kristallerin yanlış kanala hareket etmesi de muhtemeldir. Bu da mevcut semptomların artmasına neden olabilir. Bu nedenle kesinlikle klinik koşullarda uygulanmalıdır.
Ne Zaman Bir Sağlık Uzmanına Görünmeliyim?
Epley manevrası BPPV belirtileri için etkili bir yöntem olsa da bazı durumlarda başka tıbbi müdahaleler gerekebilir. Kalıcı baş dönmesi, sersemlik veya denge kaybı yaşayan kişilerin bir sağlık uzmanına başvurması önemlidir. Bu belirtiler sadece BPPV’den kaynaklanmayabilir ve altında yatan başka sağlık sorunları olabilir. Sağlık uzmanına başvurmak doğru tanı konulmasını sağlar ve uygun tedavi yöntemini belirlemeye yardımcı olur. Bu tür durumlar için farklı testler yapılabilir ve gereken tedavi sağlanabilir. Uzmanlar belirtileri hafifletmek için medikal tedavi (ilaç tedavisi) önerebilir.
Epley Manevrası Yaptıranların Yorumları
Dr. Ody. Emel Uğur 'in hasta yorumları için Google Maps'e göz atabilirsiniz.
