Barbekü Manevrası

BBQ manevrası, horizontal (yatay) semisirküler kanal benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kullanılan özel bir baş pozisyonlama yöntemidir. Kristallerin doğru konuma yönlendirilmesi amaçlanır. Hasta uzman odyolog tarafından 360 derece veya 270 derece olacak şekilde çevrilerek pozisyonlanır. Evde uygulanması gereklidir. Tek seansta belirgin rahatlama sağlayabilir ve yaşam kalitesini hızla artırır.

Kullanım Alanı	Lateral (yatay) semisirküler kanallı benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV)
Temel Amaç	Lateral kanalda bulunan otolitlerin utrikula yönlendirilmesi, Vertigo ataklarının azaltılması
Etkinlik	Lateral kanallı BPPV’de yüksek başarı oranı, Genellikle ilk uygulamada belirgin rahatlama
Yan Etkiler	Kısa süreli baş dönmesi, Bulantı, Geçici dengesizlik
Uygulama Sıklığı	Gerektiğinde tekrarlanabilir, Sonrasında kısa süreli dinlenme önerilir

Doktor Odyolog Emel Uğur

Dr. Odyolog Emel Uğur 1982 Çanakkale doğumludur. İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 15 yıllık görev süresi boyunca ağırlıklı olarak Pediatrik Odyoloji ( Bebek ve Çocuklarda İşitme kayıpları), Otolojik hastalıklar (Kulak hastalıkları ve İşitme Sağlığı), ve Vestibüler Sistem Hastalıkları ( Baş Dönmesi ve Dengesizlik) üzerine çalıştı. 2015 yılında Acıbadem Sağlık Grubu bünyesine katıldı.

Hakkımda

Yazı İçeriği

BPPV Nedir?

İyi Huylu Pozisyonel Vertigo (BPPV) baş dönmesi ve dengesizlik ile ilgilidir. Bu durum genellikle iç kulaktaki küçük kalsiyum kristallerinin anormal hareketiyle başlar. Kristaller normalde denge duyusunda kritik bir rol oynayan utrikül bölgesinden ayrılıp yarım daire kanallarına geçtiğinde problemler ortaya çıkar. Bu kanallar başın hareketlerini algılayarak beyne pozisyon bilgisi gönderir. Kristaller bu kanallarda sıkıştığında beyne yanlış sinyaller gönderilir ve bu da vertigo hissini tetikler.

BPPV belirtileri şu durumlar altında ortaya çıkabilir:

Yatakta hızla dönme
Başını geriye yatırma
Öne eğilme

Bu hareketler sırasında vertigo nöbetleri genellikle kısa sürer. Nöbetler bir dakikadan az devam edebilir ancak bu süreç içinde oryantasyon kaybı ve mide bulantısı gibi belirtiler yaşanabilir. BPPV’nin bu belirtileri günlük aktiviteler üzerinde ciddi etkiler yaratabilir ve kişinin yaşam kalitesini düşürebilir. Özellikle sabahları yataktan kalkarken bu semptomlar daha belirgin hale gelebilir.

Barbekü Manevrası Nedir?

Barbekü manevrası, yatay kanal benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kullanılan etkili bir baş ve vücut hareketleri serisidir. Bu yöntemde hasta, sırt üstü yatar pozisyondayken başı belirli aralıklarla aynı yöne çevrilerek tam tur döndürülür; böylece iç kulakta yerinden oynamış kristaller (otolitler) doğru kanala yönlendirilir. “Barbekü” adı, hastanın eksen etrafında döndürülmesini ifade eder. Manevra, vertigo şikâyetlerinin hızla azalmasını sağlayabilir ve uzman gözetiminde yapılmalıdır.

Barbekü Manevrası Nasıl Yapılır?

Barbekü Manevrası tekniği Horizontal kanal BPPV varyantına bağlı değişir. Bu nedenle asla evde uygulanması uygun değildir.

Barbekü Manevrasının Riskleri Var Mı?

Barbekü Manevrasının bazı yan etkileri vardır bu nedenle uygulanmadan önce dikkate alınmalıdır. Tedavi sürecinde hastalar genellikle baş dönmesi yaşarlar; bu kristallerin yeniden yerleştirilmesi sırasında normaldir. Baş dönmesi genellikle birkaç saniye sürer ve her tekrarlandığında semptomların şiddeti azalır. İlk 48 saat içinde hastalar dengesizlik ve hafif rahatsızlık hissedebilir. Bu geçici bir durumdur ve genellikle tedavinin etkisiyle azalır. Ancak nadiren:

Mide bulantısı
Kısa süreli denge kaybı

gibi yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler geçicidir ve tedaviye devam edildiğinde azalma eğilimindedir. Tedavi sonrası baş dönmesi belirtileri tamamen ortadan kalkar.

7/24 WhatsApp İçin Tıklayın!

*En iyi şekilde geri dönüş yapabilmemiz için tüm alanları doldurmanızı öneririz.

Barbekü Manevrası Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Barbekü Manevrası sonrasında hastaların bazı önlemler alınması önerilir. İlk olarak başınızı özellikle tedavi edilen tarafınıza doğru ani hareketlerden sakının. Bu tür hareketler kulağınızdaki kristallerin yeniden yer değiştirmesine yol açabilir ve semptomların tekrarlanmasına sebep olabilir. Tedavi sonrası dönemde başınızı yavaşça ve kontrollü bir şekilde hareket ettirmeye özen gösterin.

Tedaviyi takip eden ilk hafta içinde baş dönmesine neden olan pozisyonları deneyin.
Bu sırada güvenli bir ortamda olmanız önemlidir; böylece düşme riski en aza indirgenir.

Barbekü Manevrası başarılı sonuçlar sunsa da BBPV’nin tekrarlama ihtimali bulunur. Tedavinin ardından aylar ve ya yıllar sonra bile olsa bu durum tekrarlayabilir. Bu manevra tekniğiyle değil, BPPV’nin doğası ve utriküler dejenerasyon ile ilgilidir. Tedavi genellikle birkaç seans içerisinde olumlu sonuçlar doğururken bazı durumlarda ek tedavilere veya alternatif yöntemlere ihtiyaç duyulabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Barbekü manevrası hangi vertigo tipinde uygulanır?

Barbekü manevrası, horizontal kanal benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde tercih edilir. Yerinden oynamış kristallerin yeniden doğru konuma oturmasına yardımcı olur.

Barbekü manevrası nasıl etki gösterir?

Baş ve gövdenin ardışık olarak yan çevrilmesiyle iç kulaktaki kristaller hareket ettirilir. Böylece yanlış kanalda bulunan kristaller serbestleşerek yeniden yerine oturur.

Barbekü manevrası sonrası baş dönmesi hemen geçer mi?

Çoğu hastada ilk seanstan sonra baş dönmesi belirgin şekilde azalır. Ancak bazı kişilerde birkaç gün daha dengesizlik sürebilir ve ek seanslara ihtiyaç duyulabilir.

Barbekü manevrası sonrası hangi hareketlerden kaçınmak gerekir?

Ani baş dönüşleri, hızlı yatıp kalkma ve sırt üstü uzanma birkaç gün boyunca önerilmez. Bu önlemler kristallerin tekrar oynamasını engeller.

Barbekü manevrası kimler için uygun değildir?

Boyun ve bel fıtığı olanlar, ciddi omurga rahatsızlığı bulunanlar veya damar darlığı sorunu yaşayanlarda manevra riskli olabilir. Alternatif manevralar tercih edilmelidir.

Barbekü manevrası hamilelerde güvenle yapılabilir mi?

Hamilelerde dikkatle uygulanabilir. Uzun süreli yan pozisyonlar rahatsızlık verebilir, bu nedenle işlem mutlaka odyolog tarafından yapılmalıdır.

Barbekü manevrası sırasında mide bulantısı neden yaşanır?

Kristallerin yer değiştirmesi denge organını ani şekilde uyarır. Bu durum beyinde kısa süreli karışıklık yaratır ve bulantı ya da kusma gelişebilir.

Barbekü manevrası tek seferde etkili olur mu?

Birçok hastada ilk uygulamada iyileşme sağlanır. Ancak bazen 2-3 seans tekrarı gerekebilir. Düzenli takip başarı oranını artırır.

Barbekü manevrası sonrası vertigo tekrarlar mı?

Evet, kristallerin yeniden oynamasıyla vertigo tekrar edebilir. Böyle bir durumda manevra yeniden uygulanarak şikayetler hafifletilebilir.

Barbekü manevrası sonrası normal yaşama dönüş süresi nedir?

Hastalar çoğunlukla aynı gün günlük hayatına dönebilir. Ancak birkaç gün boyunca dikkatli hareket etmek iyileşme sürecini hızlandırır ve tekrar etme riskini azaltır.