Vertigo doğrudan işitme kaybına neden olmaz, ancak bazı kulak hastalıkları hem baş dönmesi hem de işitme kaybı ile birlikte seyreder. Özellikle Meniere hastalığı, iç kulak tümörleri veya enfeksiyonlar bu iki belirtinin aynı anda ortaya çıkmasına yol açabilir.
İşitme kaybı genellikle iç kulaktaki sıvı dengesizliği veya sinir hasarından kaynaklanır. Vertigo ile birlikte kulakta çınlama, dolgunluk hissi veya basınç da görülebilir. Bu belirtiler işitme kaybının ilerleyici olabileceğini gösterir.
Vertigo ile birlikte yaşanan işitme kaybı mutlaka uzman tarafından değerlendirilmelidir. Odyometrik ve vestibüler testler kesinlikle gereklidir. Altta yatan sebebe yönelik tedavi planlanır.
Tedavi edilmeyen işitme kaybı kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle vertigo ile birlikte işitme kaybı yaşayan kişiler erken tanı ve düzenli takip ile daha iyi sonuç alır. Uygun tedavi hem işitme fonksiyonlarını hem de dengeyi korumaya yardımcı olur.
Vertigo Kulaktaki Denge Sistemini Nasıl Etkiler?
Vertigo bir belirtidir. Dolayısıyla iç kulakta bulunan vestibüler sistemini olumsuz etkileyen her türlü durum baş dönmesine yani vertigoya neden olabilir. Vestibüler sistem hareketi algılayan yarım daire kanalları ve otolit organlarından oluşur. Bu yapılar başın pozisyonunu ve hareketini algılayarak beyne bilgi iletir. Ancak bu sistemde bir bozukluk meydana geldiğinde vertigo ortaya çıkar. Baş dönmesi varlığında bireyin denge ve uzamsal yönelimde bozulmalar olur.
Vestibüler sistemin işlev bozukluğuna yol açan bazı durumlar vardır:
- Vestibüler nörit: İç kulakta bulunan vestibüler sinirin iltihaplanması sonucu baş dönmesi yaşanabilir.
- Labirentit: Hem vestibüler hem de işitsel bileşenleri etkileyen bir iç kulak enfeksiyonudur vertigo ve işitme kaybına yol açabilir.
- BPPV (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo): İç kulaktaki küçük kristallerin yer değiştirmesiyle ortaya çıkan baş hareketleriyle tetiklenen kısa süreli vertigo ataklarına neden olan bir durumdur.
- Meniere hastalığı: İç kulakta sıvı birikimiyle hem denge hem de işitme işlevlerini bozan ve dalgalanan işitme kaybı vertigo ile sonuçlanabilen kronik bir rahatsızlıktır.
Vestibüler sistemdeki bozukluklar yalnızca baş dönmesine değil aynı zamanda dengenin bozulmasına da yol açabilir. Bu durumda görme devreye girer ve sistemde ortaya çıkan durumla baş etmek için düzeltici, telafi edici göz hareketleri (Nistagmus). Nistagmus bir çeşit telafi edici mekanizma olup, ritmik sıçrayıcı göz hareketleri ile karakterizedir. Tanısal testlerde VNG gibi özel görüntüleme ve analiz etme sistemleri kullanılır. Semptomların şiddetine göre çıplak gözle bile nistagmuslar görülebilir. Bu bulgular baş dönmesinin en objektif ve en değerli belirtisidir. Ne durumda, hangi pozisyonda, tetikleyi varlığında mı yoksa spontan mı ? yönü, şiddeti, paterni gibi tanı koydurucu özellikleri vardır görülebilir. Her nistagmus patolojik değildir ! Ancak alanında uzman klinisyenler tarafından değerlendirilmesi ve karar verilmesi gerekli durumlardır.
Ménière Hastalığı Hem Vertigo Hem de İşitme Kaybına Neden Olabilir mi?
Menière hastalığı hem baş dönmesine hem de işitme kaybına yol açabilen bir iç kulak rahatsızlığıdır. İç kulaktaki endolenf adı verilen sıvının anormal artışı hastalığın temel nedenlerinden biridir. Bu durum iç kulakta bulunan denge organlarını ve kokleayı etkileyebilir. Bu durum beyne giden denge ve işitme sinyallerini bozarak çeşitli semptomlara neden olur. Menière hastalığında işitme kaybı başlangıçta dalgalı (atak anında kötüleşen, sonra iyileşen) olabilse de ilerleyen dönemlerde kalıcı hale gelebilir. Ayrıca hastalık bazı hastalarda sık ataklara yol açarken diğerlerinde seyrek görülebilir.
Labirentit Vertigo ve İşitme Kaybında Nasıl Rol Oynar?
Labirentit iç kulakta meydana gelen bir enfeksiyon olup hem denge hem de işitme fonksiyonlarını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu enfeksiyonun sebep olduğu iltihaplanma özellikle labirentin dengeyi kontrol eden vestibüler sistemi ve işitme ile ilgili koklea kısmını etkiler. Bu nedenle labirentit hem baş dönmesi hem de işitme kaybına neden olan bir durum olarak dikkat çeker.
Labirentitin baş dönmesine yol açmasının nedeni vestibüler sistemin iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma beynin denge sinyallerini doğru şekilde işlemesini engeller. Baş dönmesi özellikle ani baş hareketleriyle daha da şiddetlenir ve bulantı ya da kusma gibi belirtilerle birlikte ortaya çıkabilir. Akut fazda baş dönmesi sürekli olabilir ancak kronik vakalarda belirli baş pozisyonlarıyla tetiklenebilir.
İşitme kaybı ise labirentitin işitme sistemini de etkilediği vakalarda ortaya çıkar. Özellikle viral labirentit genellikle geçici bir işitme kaybına neden olurken bakteriyel labirentit tedavi edilmezse daha kalıcı ve ciddi hasarlar oluşturabilir. Bu vakalarda enfeksiyon kokleanın kalıcı olarak hasar görmesine yol açarak geri döndürülemez işitme kaybına sebep olabilir.
Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) İşitme Kaybına Yol Açar mı?
Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) iç kulaktaki denge sistemi üzerinde etkili olmasına rağmen genellikle işitme kaybına neden olmaz. BPPV yarım daire kanallarındaki küçük kristallerin yerinden oynaması sonucu ortaya çıkar ve bu durum işitme ile ilgili yapılar üzerinde doğrudan bir etkiye sahip değildir. Koklea işitme işlevinden sorumlu olan yapı olarak bu süreçten etkilenmez. Bunun sonucunda BPPV işitme kaybına yol açmaz. Ancak bazı nadir durumlarda BPPV ile birlikte başka iç kulak hastalıkları görülebilir ve bu hastalıklar işitme kaybına neden olabilir.
Vertigoya Bağlı İşitme Kaybı Geçici mi Yoksa Kalıcı mı?
Vertigoya bağlı işitme kaybı altında yatan sebebe göre geçici ya da kalıcı olabilir. Geçici işitme kaybı genellikle iç kulakta enfeksiyon sonucu meydana gelir. Özellikle labirentit gibi viral enfeksiyonlar hem vertigoya hem de işitme kaybına yol açar. Bu tip vakalarda doğru ve zamanında tedavi ile işitme kaybı genellikle geri dönebilir. Ancak tedavi edilmezse hasar kalıcı olabilir. Öte yandan bazı ilerleyici durumlar kalıcı işitme kaybına neden olabilir.
Dr. Audiologist Emel Uğur was born in 1982 in Çanakkale. She worked for 15 years at Istanbul Training and Research Hospital, specializing in Pediatric Audiology, Otologic Diseases, and Vestibular System Disorders. In 2015, she joined the Acıbadem Healthcare Group. She currently works as a Dr. Audiologist at Acıbadem Altunizade Hospital and also serves as a faculty member and program director of the Audiometry Department at Acıbadem University Vocational School of Health Services.
İstanbul'daki Kliniğimizin Konumu