VEMP

VEMP (Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyeller) testi, iç kulakta yer alan otolit organlarının işlevini değerlendiren özel bir vestibüler testtir. Çeşitli kayıt yöntemleri olmakla birlikte en sık boyuun ve göz çevresi kayıtları tercih edilir. Servikal (boyun bölgesinden kaydedilen VEMP Sakkül ve inferior vestibüler sinirin değerlendirilmesinde, göz çevresinden kaydedildiğinde utrikül ve süperior vestibüler sinirin değerlendirilmesinde kullanılır.

Test sırasında hastaya ses uyarıları verilirken boyun veya göz çevresindeki kaslara yerleştirilen elektrotlarla kas tepkileri kaydedilir. Bu kas tepkileri vestibüler sistemin sağlıklı çalışıp çalışmadığını gösterir.

VEMP testi, özellikle superior kanal dehisansı, vestibüler nörit ve Ménière hastalığının tanısında önemlidir. İşlem kısa sürelidir ve invaziv değildir. Tanı sonrası uygun vestibüler tedaviler planlanabilir.

Ayrıca yaşa bağlı iç kulakta yetmezliklerinde (presbivestibülopati) hastanın denge becerisi hakkında çok önemli bilgiler sağlar.

VEMP Testi Nedir?	İç kulakta bulunan sakkül ve utrikül yapılarını ve denge sistemine bağlı sinir yollarını değerlendiren bir testtir.
Kimlere Yapılır?	– Baş dönmesi (vertigo) ve denge bozukluğu yaşayanlar – Meniere hastalığı şüphesi olanlar – Vestibüler migren tanısı düşünülen hastalar – Vestibüler sinir iltihabı (nöronit) şüphesi olanlar – İç kulak fistülü (üst semisirküler kanal dehisensi) şüphesi olan hastalar – Multiple Skleroz (MS) gibi nörolojik hastalıklarda vestibüler değerlendirme için
Nasıl Yapılır?	1. Hastanın boynuna, yüzüne veya göz kaslarına elektrotlar yerleştirilir. 2. Kulaklıktan yüksek frekanslı sesler (klik veya ton patlamaları) verilir. 3. İç kulaktaki denge yapıları ve kas refleksleri kaydedilir. 4. Sonuçlar bilgisayara aktarılarak analiz edilir.
VEMP Türleri	– cVEMP (Servikal VEMP): Sakkül ve inferior vestibüler sinir işlevini ölçer, boyun kaslarından yanıt alınır. – oVEMP (Oküler VEMP): Utrikül ve superior vestibüler sinir işlevini ölçer, göz çevresindeki kaslardan yanıt alınır.
Normal Yanıt	– Her iki kulakta simetrik kas yanıtı alınması beklenir.
Anormal Sonuçlar	– Yanıtın olmaması veya zayıf olması: Vestibüler sinir hasarı veya iç kulak hastalığı olabilir. – Tek taraflı zayıf yanıt: Meniere hastalığı, vestibüler nöronit veya iç kulak hasarı göstergesi olabilir. – Aşırı güçlü yanıt: İç kulakta anormal açıklık (üst semisirküler kanal dehisensi sendromu) olabilir.
Avantajları	– İç kulak denge sistemi hakkında detaylı bilgi verir. – Vestibüler sinir hasarını ayırt etmede etkilidir. – Beyin sapı ve merkezi sinir sistemi hastalıklarının değerlendirilmesine yardımcı olur.
Ne Zaman Yapılmalıdır?	– Şiddetli veya tekrarlayan baş dönmesi (vertigo) varsa – Denge kaybı ve yürüme bozukluğu yaşanıyorsa – İç kulak hastalıklarından şüpheleniliyorsa (Meniere, vestibüler nöronit, fistül, migren vb.)

Yazı İçeriği

VEMP Testi Nedir?

VEMP (Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyel) testi, iç kulaktaki saccule ve utricle adı verilen denge organlarının fonksiyonunu değerlendirmek amacıyla uygulanan nörofizyolojik bir testtir. Sese veya titreşime verilen kas tepkilerini ölçerek, vestibüler sistemin işlevselliği hakkında bilgi verir. Boyun veya göz çevresi kaslarına yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla kaydedilir. Vertigo, Meniere hastalığı, superior kanal dehissensi gibi denge bozukluklarının tanısında kullanılır. Ağrısız, güvenli ve non-invaziv bir testtir.

VEMP Nasıl Çalışır?

VEMP, iç kulakta yer alan otolit organlarının —sakkül ve utrikülün— fonksiyonlarını değerlendiren nörofizyolojik yanıtlar olarak tanımlanır. Yüksek şiddetli akustik uyaranlarla otolit organlar tetiklenerek ilgili refleks arkı üzerinden fonksiyonel yanıtlar kaydedilir. Bu yanıtlar spesifik olarak vestibülo-kollik (servikal VEMP veya cVEMP) ve vestibülo-oküler (oküler VEMP veya oVEMP) refleks yollarını değerlendirmek için kullanılır. m- VEMP olarak bilinen versiyon ise klinik kullanımdan daha ziyade araştırmalarda tercih edilmektedir.

cVEMP, iç kulaktan başlayan ve başın hareketlerini stabilize etmemizi sağlayan vestibülo-kolik refleks bağlantılarını boynumuzda bulunan sternokleidomastoid kasından kaydettiğimiz yöntemdir. Dolayısıyla cVEMP sakkülün işlevlerini ve inferior vestibüler sinir yolunu değerlendirir. oVEMP ise ekstraoküler kaslardan kaydedilir ve utrikül ile superior vestibüler sinirin bütünlüğünü, fonksiyonunu yani vestibülo-oküler refleks yolağını incelemeyi sağlar.

Bu test, yüksek şiddette ses uyaranlarının otolit organlarını aktive etmesiyle başlar. Uyaran, vestibüler sistemden kaslara ulaşan sinir yollarında bir yanıt oluşturur. Bu yanıt, elektrotlarla kaydedilir ve analiz edilerek vestibüler sistemin belirli bölümleri hakkında bilgi verir.

VEMP’in Tarihçesi

VEMP’in temelleri 1964 yılında Bickford ve ekibinin çalışmalarıyla atılmıştır. Araştırmacılar, ses uyaranı sonrası boyun kaslarından alınan yanıtların vestibüler bir kökene işaret ettiğini belirlemiştir. 1992’de Colebatch ve Halmagyi, sakkülün sesle aktive edildiğini ve sternokleidomastoid kasından kaydedilen yanıtların vestibüler kökenini doğrulamıştır.

Sonraki yıllarda, VEMP’in klinik uygulamaları genişlemiş ve test, superior kanal dehissansı, Ménière hastalığı ve vestibüler nörit gibi bozuklukların teşhisinde önemli bir araç haline gelmiştir. oVEMP’in geliştirilmesi, utrikül fonksiyonunun değerlendirilmesine olanak sağlayarak vestibüler test yelpazesini daha da genişletmiştir.

Farklı VEMP testleri nelerdir?

Servikal VEMP (cVEMP):

cVEMP, iç kulaktaki sakküler makula ve inferior vestibüler sinirin fonksiyonlarını değerlendiren bir testtir. Yüksek yoğunluklu akustik uyarıcılarla sakküler afferentler aktive edilir ve sinyaller beyin sapındaki ipsilateral vestibüler nükleuslara iletilir. Bu nükleuslardan çıkan inhibitör internöronlar, ipsilateral spinal aksesuar nükleusa ulaşarak sternokleidomastoid (SCM) kasında inhibitör bir yanıt oluşturur. Test sırasında hastadan SCM kasını aktif şekilde kasması, genellikle başını karşı tarafa çevirmesi istenir. cVEMP yanıtı, p13 ve n23 olarak bilinen iki temel pikten oluşur ve SCM kasında kaydedilir.

Oküler VEMP (oVEMP):

oVEMP, utriküler makula ve superior vestibüler sinirin fonksiyonlarını değerlendirir. Uyarıcılar, utriküler afferentlerin ipsilateral vestibüler nükleuslara sinyal göndermesine yol açar. Bu sinyaller, medial longitudinal fasikulus üzerinden karşı taraftaki okülomotor nükleusa ulaşır ve oblik inferior kası aktive eder. Test sırasında hastadan genellikle gözlerini yukarı bakarak bu kasları aktif hale getirmesi istenir. oVEMP yanıtı, negatif bir pik (n10) ile karakterize edilir ve ekstraoküler kasların aktivitesini yansıtır.

Masseter VEMP (mVEMP):

mVEMP, cVEMP gibi sakküler fonksiyona yönelik, fakat farklı sinir yolaklarının incelendiği bir yöntemdir. mVEMP’de sese duyarlı sakküler tüy hücreleri ile trigeminal sinir motor nöronlarının arasındaki vestibulo-masseteric refleks sinir fonksiyonunu incelenir. Henüz araştırma amaçlı daha fazla kullanılmaktadır. Klinik rolünü analmaya yönelik araştırmalar devam etmektedir.

VEMP testi hangi durumların teşhisinde yardımcı olur?

Vestibüler Uyarılmış Miyojenik Potansiyeller (VEMP) testi, çeşitli vestibüler hastalıkların teşhisinde önemli bir tanı yöntemidir. Bu test, iç kulakta bulunan otolit organlarının (sakkül ve utrikül) fonksiyonlarını değerlendirmekle kalmaz, aynı zamanda vestibüler sinirlerin bütünlüğü ve refleks arklarının fonksiyonu hakkında da bilgi sağlar. Özellikle iki durum, VEMP testinin klinik değerini ortaya koymaktadır.

Ménière hastalığı, ani başlayan vertigo atakları, işitme kaybı, kulak çınlaması ve kulakta dolgunluk hissi ile karakterize edilir. VEMP testleri, bu hastalığın tanısında otolit organlarının işlevlerini değerlendirerek önemli bilgiler sunar. Araştırmalar Ménière hastalarında cVEMP yanıtlarında genlik azalması ve latans uzaması gibi değişikliklerin sık görüldüğünü göstermektedir. Bu bulgular özellikle inferior vestibüler sinir ve sakkül disfonksiyonunu ortaya koymada yol göstericidir.

Semisirküler kanal dehissensi sendromu (SSDS), sgenellikle uperior semisirküler kanalın üzerindeki kemiğin incelmesi veya yokluğu nedeniyle vestibüler ve işitsel belirtilerle ortaya çıkan bir tablodur. SSDS’de VEMP eşiklerinin düşük olması karakteristiktir ve tanıya önemli ölçüde yardımcı olur. VEMP eşiğinin düşük olması, SSDC’nin belirlenmesinde yüksek özgüllük sunduğu belirtilmektedir.

Bunun yanı sıra vestibüler nörit, otolit disfonksiyonları ve periferik vestibüler hastalıklar VEMP testiyle değerlendirilebilen diğer önemli durumlardır. cVEMP ve oVEMP sonuçlarındaki anormallikler hem vestibüler organların hem de sinirlerin fonksiyonel bütünlüğü hakkında bilgi sağlayarak tanıyı destekler.

VEMP testinin avantajları ve sınırlamaları nelerdir?

VEMP testi vestibüler sistemin önemli bir parçası olan otolit organlarının işlevlerini invazif olmayan bir şekilde değerlendiren güvenilir bir yöntemdir. Avantajları arasında öncelikle invazif olmaması gelir; bu cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmaksızın güvenli bir değerlendirme süreci sağlar. Hastalar test sırasında genellikle rahat hissettikleri için yöntemin tolere edilebilirliği yüksektir.

Vestibüler sistemin kapsamlı değerlendirilmesi gerektiğinde VEMP testi diğer vestibüler test yöntemlerini tamamlayıcı bir rol oynar. Özellikle superior kanal dehissans sendromu gibi patolojilerde düşük eşik seviyelerinin tanımlanmasıyla hastalıkların tespitinde kritik bir öneme sahiptir.

Ancak VEMP testinin bazı sınırlamaları da bulunmaktadır. Yanıtların bireyler arasında değişkenlik göstermesi, yaş, kas tonusu ve elektrot yerleşimi gibi faktörlerden etkilenir ve bu durum sonuçların yorumlanmasını zorlaştırabilir. Ayrıca iletim tipi işitme kaybı durumlarında hava ile iletilen sesle tetiklenen yanıtların kaybolması testi kısıtlayan bir faktördür. Hastanın işbirliği özellikle cVEMP testinde kas kasılmasının doğru şekilde sürdürülmesi açısından önemlidir ve bazı bireylerde bu zorlayıcı olabilir.

VEMP Yaptıranların Yorumları

Dr. Ody. Emel Uğur 'in hasta yorumları için Google Maps'e göz atabilirsiniz.

Yazıyı Puanlayın!

[Toplam: 0 Ortalama: 0]

Dr. Ody. Emel Uğur

Dr. Audiologist Emel Uğur was born in 1982 in Çanakkale. She worked for 15 years at Istanbul Training and Research Hospital, specializing in Pediatric Audiology, Otologic Diseases, and Vestibular System Disorders. In 2015, she joined the Acıbadem Healthcare Group. She currently works as a Dr. Audiologist at Acıbadem Altunizade Hospital and also serves as a faculty member and program director of the Audiometry Department at Acıbadem University Vocational School of Health Services.