Servikal vertigo, boyun omurlarındaki bozukluklar veya kas gerginliği nedeniyle ortaya çıkan baş dönmesi tipidir. Boyun hareketleriyle ilişkili dengesizlik, baş ağrısı ve görme bozuklukları görülebilir. Trafik kazaları ve boyun travmaları en sık nedenlerdir.
Tanıda boyun hareket açıklığı ve vestibüler sistem değerlendirilir. Manyetik rezonans görüntüleme ve postür testleri ayırıcı tanıda kullanılır. Servikal vertigonun doğru teşhisi için multidisipliner yaklaşım önemlidir.
Tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, manuel terapi, kas gevşetici ilaçlar ve postür eğitimi yer alır. Boyun kaslarının güçlendirilmesi ve düzenli egzersiz programları semptomların hafiflemesini sağlar.
Servikal vertigoda uzun dönem kontrol için ergonomik düzenlemeler ve doğru duruş alışkanlıkları önemlidir. Düzenli takip ve rehabilitasyon programları yaşam kalitesini artırır.
Vertigo ve servikal vertigo arasındaki fark nedir?
Vertigo (baş dönmesi) bir semptom olup, servikal vertigo boyun problemlerinden kaynaklanan baş dönmelerinin genel ismidir. Bu nedenle belirti ve hastalık aynı kategori altında asla değerlendirilemez.
Baş dönmesi ile karakterize hastalıkların büyük çoğunluğu iç kulak ile ilişkili durumlardır. Baş dönmesine yönelik yapılan vestibüler testlerden bazılarında servikojenik vertigonun özellikleri klinisyen tarafından tespit edilebilir. Böyle bir durumda klinisyenler sizi ilgili branşlara yönlendireceklerdir.
Servikal vertigo kimleri etkiler?
Servikal vertigo belirli baş ve boyun durumlarından kaynaklanan bir sağlık sorunudur. Özellikle şiddetli kafa travması geçiren kişilerde ortaya çıkar. Bunun yanı sıra boyun bölgesindeki yapısal problemler de servikal vertigoya neden olabilir. İlgili risk faktörleri şunlardır:
- Ciddi kafa travmaları
- Boyun kireçlenmesi olarak bilinen servikal spondiloz
- Fıtıklaşmış diskler
- Kamçı yaralanmaları
Bu faktörler boyun sinirlerinin veya kan akışının bozulmasına yol açarak baş dönmesine sebep olabilir. Servikal vertigo etkilenen kişilerin günlük aktivitelerini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle risk altındaki bireyler durumlarını yönetmek için tedavi arayışında olabilirler.
Servikal vertigonun belirtileri nelerdir?
Servikal vertigo boyun kaynaklı bir baş dönmesi durumudur.
- Baş dönmesi
- Sersemlik hissi
- Yüzme hissi gibi dengeyle ilgili algılar
- Koordinasyon problemleri ve dengesizlik
- Duruş değişiklikleri
- Gözlerde hızlı hareketler ve görsel yorgunluk
gibi belirtilerle karakterizedir. Ayrıca bulantı ve kusma gibi gastrointestinal belirtilerle birlikte boyun ağrısı veya gerginliği ve sıklıkla baş ağrıları görülebilir. Servikal vertigo, dönme hissi yerine daha çok sersemlik veya boşluk hissi ile kendisini gösterir. Belirtiler, çeşitli iç kulak hastalıklarıyla benzerlik gösterir. Bu benzerlikler nedeniyle tanı sürecinde vestibüler nörit, labirentit ve özellikle BPPV (iyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo- kristal kayması) gibi diğer durumlar dikkatlice değerlendirilerek dışlanması gereklidir. Bu nedenle kapsamlı vestibüler muayene gereklidir.
Servikal vertigoya ne sebep olur?
Bu rahatsızlık genellikle boyun omurgasındaki sorunlardan kaynaklanır ve bazı belirtilerle kendini gösterir. Boyun bölgesinde meydana gelen yaralanmalar vertigo semptomlarının tetiklenmesine yol açar. Ayrıca uzmanlar servikal vertigoya yol açabilecek çeşitli olası nedenleri sıralamaktadır:
- Boyun travması
- Artrit, özellikle servikal spondiloz
- Boyundaki ateroskleroz
- Servikal dejeneratif disk hastalığı
- Enflamasyon
- Kötü duruş
- Yaralı diskler
- Eklem sorunları
- Kas gerginliği
Bu nedenler boyun omurgasının normal işlevini bozarak sinir sistemine etki edebilir ve baş dönmesi gibi belirtilere neden olabilir. Servikal vertigo özellikle stres ve kaygı durumlarında belirtileri daha da kötüleşebilen karmaşık bir sağlık sorunudur.
Boyun Kaynaklı Baş Dönmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Servikal vertigo teşhisi belirtilerin diğer baş dönmesi türleri ile benzerlik göstermesi nedeniyle dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Vestibüler sistem değerlendirmesinin ardından servikojenik vertigo teşhisi için yapılan testlerden bazıları şunlardır:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Beyin ve boyun yapılarını detaylı olarak incelemek için kullanılır.
- Manyetik rezonans anjiyografi (MRA): Kan damarlarının detaylı görüntülerini elde etmek için gerçekleştirilir.
- Omurga röntgenleri: Omurga yapısındaki anormallikleri tespit etmekte kullanılır.
- Omurga Doppler ultrasonu: Kan akışını ve damar sağlığını değerlendirir.
- Omurga anjiyografisi: Damar yapısını ve kan akışını görselleştirmek için yapılır.
- Uyarılmış potansiyel testleri: Sinir yollarının işlevselliğini ölçer.
Bu testler servikal vertigo tanısının konulmasında kritik rol oynar ve tedavi planının belirlenmesine yardımcı olur.
Boyun Kaynaklı Baş Dönmesi Nasıl Düzeltilir?
Servikal vertigo boyun kaynaklı baş dönmesinin tedavi yöntemleri çeşitlilik gösterir. Öncelikle tedavi altta yatan durumu ele almayı hedefler. Hastanın özel durumuna göre bir veya birden fazla tedavi yöntemi uygulanabilir.
Bu yöntemler semptomların hafifletilmesine ve hastanın yaşam kalitesinin artırılmasına odaklanan yöntemlerdir. Servikal vertigo üzerine yapılan araştırmalar erken tanı ve uygun tedavi yöntemlerinin önemini vurgular. Hastaların düzenli takibi ve doğru tedavi planı semptomların kontrol altına alınmasında etkili olur.
Fizik tedavi, belirtileri azaltmada etkili bir yöntemdir. Bu süreçte hastaların boynun hareket açıklığını artırmak ve doğru duruşu sağlamak amaçlanır. Fizyoterapistler, duruş eğitimi verir ve çeşitli germe egzersizleri önerir. Bu tedaviler, dengenin ve koordinasyonun geliştirilmesine yardımcı olur. Eğer gerekiyorsa, kayropraktik ayarlamalar için bir uzmana yönlendirme yapılabilir.
Vestibüler rehabilitasyon, baş dönmesini hafifletmek için önemli bir rol oynar. Bu rehabilitasyon programı şunları içerir:
- Göz hareketleri
- Boyun hareketleri
- Denge
- Yürüme
Bu egzersizler hastanın günlük yaşamda karşılaştığı baş dönmesi ve dengesizlik problemlerini yönetmesine yardımcı olur. Sağlık uzmanı bu egzersizlerin nasıl uygulanacağını detaylı bir şekilde açıklar.
Son olarak, belirtilerin şiddetine bağlı olarak Fizik tedavi uzmanları ilaç tedavisi de önerilebilir. Kullanılabilecek ilaçlar şunlardır:
- Kas gevşeticiler
- Ağrı kesiciler
- Baş dönmesini azaltıcı ilaçlar
Bu ilaçlar boyun sıkışmasını azaltarak ve rahatsızlığı hafifletmek için kullanılır. Her tedavi seçeneği, hastanın genel sağlık durumunu ve belirtilerini göz önünde bulundurarak öznel olarak düzenlenir.
Servikal Vertigo Önlenebilir Mi?
Servikal vertigo bazı durumlarda kaçınılmaz olabilir, özellikle travma sonucu meydana geldiğinde. Bununla birlikte, belli önlemler alınarak risk azaltılabilir:
- Fizik tedavi egzersizleri boyun kaslarını güçlendirir.
- Güçlenen kaslar boyun disklerine olan baskıyı hafifletir.
Bu stratejiler servikal vertigo riskini minimize etmeye yardımcı olur. Özellikle sporcular veya fiziksel olarak aktif bireyler için düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Ayrıca, potansiyel travmalardan korunmak adına güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. Günlük hayatta da ergonomiye dikkat edilmeli, uzun süreli sabit pozisyonlarda kalmaktan kaçınılmalıdır. Bu yaklaşımlar servikal vertigonun önlenmesinde etkili olabilir.
Boyun Kaynaklı Baş Dönmesi Ne Kadar Sürer?
Servikal vertigo yani boyun kaynaklı baş dönmesi süresi kişiden kişiye değişkenlik gösterebilen bir durumdur. Ataklar genellikle birkaç dakika ila birkaç saat arasında sürer. Ancak bu durumun kendisi daha uzun vadeli olabilir:
- Atak süreleri: Birkaç dakika ila birkaç saat.
- Durumun genel süresi: Birkaç yıl.
Zamanla hastalar alevlenme dönemleri yaşayabilir ve bu dönemler değişken sürelerde olabilir. Özellikle travmatik bir olay sonrası belirtiler aylar hatta yıllar sonra bile ortaya çıkabilir. Bu belirtiler zaman içinde değişkenlik gösterse de uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir. Tedavi süreci hastanın semptomlarının şiddet ve sıklığını azaltmaya yardımcı olur.
Sağlık Uzmanınıza Ne Zaman Görünmelisiniz?
Zamanında müdahale, olası komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Servikal vertigo belirtileri gözlemleyen bir bireyin derhal sağlık uzmanına başvurması tavsiye edilir. Belirtiler genellikle şunları içerir:
- Boyun ağrısı
- Baş dönmesi
- Görme problemleri
- Bulantı
- Koordinasyon güçlükleri
Bu belirtiler başka ciddi sağlık sorunlarıyla karışabileceği için erken teşhis hayati önem taşır. Ayrıca doğru tedaviye zamanında başlanması, semptomların hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için elzemdir. Özellikle trafik kazası gibi bir travma sonrası bu tür belirtiler gözleniyorsa hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Servikal vertigo boyun fıtığı ile ilişkili olabilir mi?
Evet, boyun fıtığı veya disk dejenerasyonu omurilik ve sinir basısına yol açarak denge merkezini etkileyebilir. Bu durum baş dönmesi, sersemlik ve boyun ağrısı ile birlikte servikal vertigo gelişmesine neden olabilir.
Servikal vertigoda yanlış duruş neden tetikleyici olur?
Uzun süre yanlış pozisyonda oturmak veya boynu zorlayan hareketler kas gerginliği yaratır. Bu durum boyun damar ve sinirlerini etkileyerek beyne giden kan akışını bozabilir ve vertigo atağı başlatabilir.
Servikal vertigo travma sonrası daha sık mı görülür?
Evet, trafik kazası, düşme veya spor yaralanması sonrası boyun travmaları servikal vertigo riskini artırır. Özellikle whiplash yaralanmaları boyun kaslarını ve bağlarını etkileyerek denge bozukluklarına yol açabilir.
Servikal vertigo migrenle birlikte görülebilir mi?
Migreni olan kişilerde boyun kaslarında gerginlik ve dolaşım değişiklikleri daha sık olur. Bu nedenle servikal vertigo ve migren birlikte görülebilir, şiddetli baş ağrısı dönemlerinde vertigo atakları tetiklenebilir.
Servikal vertigoda egzersiz tedavisi nasıl etki eder?
Fizyoterapi ve boyun egzersizleri kasları güçlendirerek kan akışını artırır, omurga esnekliğini sağlar. Düzenli egzersiz servikal vertigo ataklarının hem sıklığını hem de şiddetini azaltabilir. Bu konu için fizik tedavi uzmanlarıyla ileşime geçmeniz yararlı olacaktır.
Servikal vertigo stres ve anksiyete ile ilişkili midir?
Stres, boyun kaslarını gerginleştirerek dolaşımı bozabilir ve vertigo semptomlarını şiddetlendirebilir. Ayrıca anksiyete baş dönmesi algısını artırarak hastalığın daha zorlayıcı hale gelmesine yol açabilir.
Servikal vertigoda uyku pozisyonu önem taşır mı?
Evet, uygun yastık kullanımı ve boynun doğal pozisyonunu korumak semptomların hafiflemesine yardımcı olur. Yanlış uyku pozisyonları boyun kaslarını zorlayarak sabahları baş dönmesiyle uyanmaya neden olabilir.
Servikal vertigo ile iç kulak kaynaklı vertigo nasıl ayırt edilir?
Servikal vertigo genellikle boyun hareketleriyle tetiklenirken, iç kulak vertigosu başın pozisyonuna bağlıdır. Tanıda nörolojik muayene, görüntüleme ve vestibüler testler ayırıcı rol oynar.
Servikal vertigo tedavisinde ilaçlar ne kadar etkilidir?
Kas gevşeticiler, ağrı kesiciler ve dolaşımı düzenleyici ilaçlar semptomları hafifletebilir. Ancak kalıcı çözüm için egzersiz, yaşam tarzı düzenlemeleri ve altta yatan nedenin tedavisi gerekir.
Servikal vertigoda iyileşme süresi ne kadar sürer?
İyileşme süresi boyun hasarının derecesine bağlıdır. Düzenli tedavi ve egzersizle birkaç hafta içinde belirgin düzelme sağlanabilir, ancak kronik olgularda daha uzun süreli takip gerekebilir.
Dr. Audiologist Emel Uğur was born in 1982 in Çanakkale. She worked for 15 years at Istanbul Training and Research Hospital, specializing in Pediatric Audiology, Otologic Diseases, and Vestibular System Disorders. In 2015, she joined the Acıbadem Healthcare Group. She currently works as a Dr. Audiologist at Acıbadem Altunizade Hospital and also serves as a faculty member and program director of the Audiometry Department at Acıbadem University Vocational School of Health Services.
İstanbul'daki Kliniğimizin Konumu