İşitme Testi

İşitme testi, işitme duyusunun kalitesini ve işitme kaybının seviyesini ölçmek amacıyla yapılan tıbbi bir değerlendirmedir. Bu testler, işitme problemlerinin tanısında önemli rol oynar ve genellikle odyoloji uzmanları tarafından uygulanır.

Test sırasında bireyin farklı frekans ve şiddetteki seslere verdiği tepkiler ölçülür. Saf ses odyometrisi, konuşma odyometrisi ve timpanometri gibi farklı yöntemlerle test gerçekleştirilir. Kullanılacak yöntemler bireyin yaşı ve ihtiyacına göre değişkenlikler gösterebilir. Bu sayede işitme kaybının türü ve derecesi belirlenir.

İşitme testleri, bebeklerden yetişkinlere kadar her yaş grubu için uygulanabilir. İşitme kaybı şüphesi olan bireylerde erken tanı, işitme cihazı gibi desteklerin zamanında devreye girmesini sağlar. Düzenli testler, yaşam kalitesini artırır.

Doktor Odyolog Emel Uğur

Dr. Odyolog Emel Uğur 1982 Çanakkale doğumludur. İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 15 yıllık görev süresi boyunca ağırlıklı olarak Pediatrik Odyoloji ( Bebek ve Çocuklarda İşitme kayıpları), Otolojik hastalıklar (Kulak hastalıkları ve İşitme Sağlığı),  ve Vestibüler Sistem Hastalıkları ( Baş Dönmesi ve Dengesizlik) üzerine çalıştı. 2015 yılında Acıbadem Sağlık Grubu bünyesine katıldı.

Hakkımda

İşitme Testi Nedir?

İşitme testi, bireyin sesleri duyma yetisini değerlendiren tanısal bir işlemdir. Bu test, farklı frekans ve şiddetteki seslere verilen tepkileri ölçerek işitme kaybı olup olmadığını ve varsa ne düzeyde olduğunu belirler. Odyometri, timpanometri ve konuşma testi gibi çeşitli yöntemlerle uygulanır. Kulak burun boğaz uzmanları ve odyologlar tarafından yapılan bu test, özellikle işitme sorunlarının erken tanısı ve uygun tedavi planlaması için büyük önem taşır.

İşitme Testi Çeşitleri Nelerdir?

İşitme testleri, bireyin işitme kapasitesini değerlendirmek ve olası işitme kayıplarını tespit etmek amacıyla uygulanan ölçüm yöntemleridir. Farklı yaş grupları ve işitme problemlerine göre çeşitli test türleri kullanılır:

• Timpanometri (Middle Ear Testing)
• Akustik Refleks Testi
• Otoakustik Emisyon (OAE) Testi
• Görsel Takipli Odyometri (VRA – Visual Reinforcement Audiometry)
• Serbest Alan Odyometrisi
• İntraoperatif İşitsel İzleme
• Saf Ses Odyometrisi (Pure Tone Audiometry)
• Konuşma Odyometrisi (Speech Audiometry)
• Beyin Sapı İşitsel Cevap (BERA / ABR) Testi
• Kortikal İncelemeler (MLR / ALLR, P300 vb.)
• Oyun Odyometrisi (Play Audiometry)

İşitme Testi Neden Yapılır?

İşitme testi kişilerin işitme düzeylerindeki  potansiyel bozuklukları belirlemek amacıyla gerçekleştirilen bir tıbbi prosedürdür. Bu test işitme zorlukları yaşayan veya yaşadığını düşünen bireyler için oldukça önemlidir. Kişilerin işitme testi yaptırmadan önce mutlaka Kulak Burun Boğaz uzmanına muayene olması ve otoskopik muayenesinin gerçekleştirilmiş olması test sonucunun sağlıklı çıkması noktasında büyük önem taşımaktadır.

Kişinin işitme testi yaptırmasının nedenleri arasında;

• Sürekli olarak sesleri boğuk duyması,
• Konuşmaları anlamakta güçlük çekmesi,
• Yüksek sesle konuştuğuna dair uyarılar alması,
• Arka planda gürültü varken konuşmaları duymakta zorlanması,
• Televizyon ve radyo sesini sürekli yükseltme ihtiyacı hissetmesi bulunmaktadır.

Bu testle birlikte işitme kaybının varlığı ve derecesi belirlenerek işitsel amplifikasyon seçeneklerinden cerrahi müdahalelere kadar bireye uygun çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilir. Ayrıca işitme testi işitme kaybının erken teşhisi için de kritik bir rol oynar. Erken teşhis sayesinde işitme kaybının ilerlemesi engellenebilir ve yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.

İşitme Kaybı Neden Olur?

İşitme kaybı her yaş grubunda çeşitli faktörlerle ortaya çıkabilmektedir.  Bunlardan bazıları:

• Menenjit gibi hastalıklar,
• Kafa bölgesine alınan darbeler,
• Kulakta tümör veya polip oluşumu,
• Sık geçirilen kulak enfeksiyonları,
• Kulak zarına bağlı patolojiler,
• Uzun süre yüksek ses maruziyeti,
• Bazı kemoterapi ilaçları veya antibiyotiklerin kullanımı,
• Ailede genetik olarak geçen işitme sorunları,
• İleri yaş,

gibi durumlar işitme kaybını beraberinde getirebilir. Bu faktörler bireylerin işitme kapasitesini zamanla düşürebilir ve odyometri testi ile bu durumların belirlenmesi mümkündür.

Saf Ses Odyometrisi Testi Nasıl Yapılır?

Saf ses odyometri işitme testleri arasında en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Bu test bireylerin işitme duyarlılıklarını ve eşiklerini belirlemeyi amaçlar. Özellikle iletişim için kritik olan frekanslarda işitme yeteneği değerlendirilir. Test sırasında her bir kulak ayrı ayrı incelenir.

Test esnasında ses yalıtımlı özel kabinlerde işlemler gerçekleştirilir. Hastanın dış seslerden tamamen izole edilmesi önemlidir. Bu şekilde en doğru sonuçların alınması sağlanır. Özel kalibre edilmiş akustik uyaranlar özel kalibre edilmiş kulaklıklar ile hastaya sunulur.Bu testlerin amacı işitme kaybının derecesini ve tipini belirlemektir.

Test sonuçları işitme kaybının doğru bir şekilde teşhis edilmesinde kritik rol oynar. Sonuçlar klinisyen tarafından değerlendirilir ve uygun tedavi yöntemleri belirlenir. Test sdüresi hastanın işitme düzeyi, varsa işitme kaybı tipi, derecesi ve konfigürasyonuna göre değişirç Hastanın işitmesine spesifik çeşitli teknikler kullanılabilir.

Konuşma Odyometrisi Nedir?

Konuşma odyometrisi işitme testlerinde kullanılan önemli bir yöntemdir. Bu testin temel amacı hastanın insan sesini nasıl algıladığını ve işittiğini değerlendirmektir. İşitme kapasitesinin detaylı bir analizi için çeşitli eşikler belirlenmiştir. Test süreci belirli ses şiddetlerinde hastanın kelimeleri ne kadar doğru işitebildiğini ölçmek üzere düzenlenmiştir. Konuşma odyometrisinde dört ana eşik değeri kullanılır:

• Konuşmayı Alma Eşiği (SRT): Hastaların duydukları kelimelerin yarısını doğru bir şekilde işitebildikleri ses şiddetidir.
• Konuşmayı Ayırt Etme Eşiği (SDS): Konuşma algısının daha detaylı ölçüldüğü hastanın işitme eşiğinde elde edilen sonuca eklenen belirli bir ses düzeyinde kelimeleri ne kadar doğru tekrarlayabildiğinin ölçüldüğü eşiktir.
• Rahat Dinleme Eşiği (MCL): Hastanın rahatlıkla dinleyebildiği ve iletişim kurabildiği ses düzeyidir.
• Rahatsız Edici Ses Düzeyi (UCL): Ses seviyesinin hastayı rahatsız etmeye başladığı noktadır.

Konuşma odyometrisi mutlaka saf ses odyometrisi ile birlikte kullanılır. Hastanın verdiği yanıtlara göre işitme düzeyi, en rahat ettiği ses düzeyi, rahatsız olduğu ses düzeyi konuşmayı alma eşiği ve konuşulanları ayırt etme gibi üst işlemleme becerileri tek oturumda değerlendirilir.

Bebeklerde İşitme Testi Nasıl Yapılır?

Ülkemizde tüm yenidoğan bebekler işitme tarama programı çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmede ilk uygulanan test Tarama ABR (T-ABR) testidir. Programın protokolü risk faktörlerini, sevk zincirinin çerçevesini çizmiştir. Sevk zincirine göre ileri tetkik yapılması gereken bebeklerde kullanılan yöntemler farklılaşmaktadır. Bebeklerde işitmed eğerlendirmesi için kullanılan yöntemler şunlardır:

• İşitsel beyin sapı cevabı (Klinik ABR)
• Otoakustik emisyon testi (OAE)
• İmmitansmetrik incelemelert

Bu testlerle bebeğin işitme yeteneği erken dönemde değerlendirilir. Ayrıca gerekli olan durumlarda   davranışsal gözlem odyometriside . Bu test stest bataryasına eklenir. ABR, OAE ve immitansmetrik incelelemeler uyku esnasında yapılırken davranış gözlem odyometrissinde çocuğun işitsel uyaranlara tepkisine göre işitme yetisi anlaşılmaya çalışıldığı için uyanık olması gereklidir.

İşitme Testi Sonuçları Ne Anlama Gelir?

İşitme testi sonuçları kişinin işitme kapasitesinin detaylı bir analizini sunar. Bu sonuçlar çeşitli işitme seviyelerini belirleyerek bireyin günlük yaşamda karşılaşabileceği zorlukların farkına varmasını sağlar. İşitme düzeyi yetişkinlerde genellikle 20 dB civarında normal olarak kabul edilir. Ölçümler farklı işitme kaybı düzeylerini tanımlar:

• Hafif işitme kaybı: 21- 40 dB arası
• Orta seviye işitme kaybı: 41- 55 dB arası
• Orta- şiddetli işitme kaybı: 56 -70 dB
• Şiddetli işitme kaybı: 71- 90 dB arası
• Çok ileri işitme kaybı: 91- 100 dB

Bu sınıflandırma sayesinde işitme kaybının günlük hayata etkileri daha iyi anlaşılabilir. Örneğin orta seviye bir işitme kaybı yaşayan bir birey arka planda gürültü olduğunda konuşmaları duymakta zorlanabilir.

Timpanometri Nedir?

Timpanometri, orta kulak ve kulak zarının işlevselliğinin değerlendirildiği objektif ölçüm yöntemlerinden biridir. Test sırasında dış kulak yoluna hava basıncı uygulanır ve bu basınç değişiklikleri sayesinde kulak zarının ne şekilde tepki verdiği gözlemlenir. Ortaya çıkan hareketler özel bir cihaz tarafından kaydedilir ve analiz edilir. Timpanometri testi

• Orta kulak yapılarının sağlık durumu hakkında değerli bilgiler sunar.
• Bebekler dahil her yaş grubuna uygulanabilir.

Akustik Refleks Testleri Nedir?

Akustik refleks testleri işitme yollarının bütünlüğünü değerlendirmek amacıyla kullanılan önemli bir yöntemdir. Orta kulakta yer alan stapes kası ses dalgalarına karşılık refleks gösterir ve bu tepki akustik refleks olarak adlandırılır. Bu test sayesinde işitme kaybının nedenlerini ve yerini tespit etmek mümkün olur. İşitme yollarının beyin sapı düzeyine kadar olan kısmı hakkında bilgiler sunar. Özellikle beyin sapının işlevselliğini anlamak için bu testten yararlanılır. Test sonuçlarının diğer bulgularla birlikte değerlendirilmesi gerekir. Böylece:

• Hastanın işitme durumu daha net anlaşılır.
• İşitme kaybının kolear mı /retrokoklear mı olup olmadığını anlamak için kullanılır.
• İşitme kaybının neden olduğu sorunların kökeni belirlenebilir.

BERA/ABR Testi Nedir?

BERA veya ABR testi işitme değerlendirmeleri arasında özel bir yere sahiptir. Bu nedenle mutlaka bu konuda yeterli tecrübesi olan klinisyen odyologlar tarafından uygulanmalıdır.  Özellikle çocuklarda ve standart testlerle yanıt alınamayan hastalarda işitme fonksiyonlarını analiz etmek için kullanılır. Test, kulak ile beyin sapı bölgesindeki  nöral yolların sağlığını kontrol eder. Bu işlem sırasında ses uyarıları kulak yoluyla iletilir ve beyindeki elektriksel yanıtlar ölçülür. Seslerin beyne ulaşmasını sağlayan sinir yollarının herhangi bir bölgesindeki hasar bu testle tespit edilebilir. İç kulaktan başlayarak beyindeki işitme bölgelerine kadar olan bu kompleks sistemdeki herhangi bir sorun ABR testi ile belirlenebilir.

Asla tek başına kullanılmamalıdır. ABR yapılırken tam bir odyolojik değerlendirme için

• Akustik İmmitansmetri (Timpanometri/Akustik Refleks)
• Otoakustik Emisyon
• ABR Testi

testlerin de mutlaka uygulanması gereklidir.

Klinik ABR Testi Nasıl Yapılır?

Klinik ABR testi işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesi amacıyla kullanılan bir yöntemdir. İşitme problemi yaşayan yetişkinler ve risk altındaki yenidoğanlar ve  çocuklar için uygundur. Test Odyoloji uzmanı tarafından yürütülür ve ağrısız bir işlemdir. Testin başlangıcında hastanın baş bölgesindeki ve kulakların etrafındaki cilt temizlenir. Ardından bu bölgelere elektrotlar yerleştirilir:

• Cilt temizliği
• Elektrot yerleştirme

Elektrotlar bilgisayarla bağlantı kurulduktan sonra aktif hale gelir. Kulaklıklar aracılığıyla özel akustik uyaranlar gönderilerek bu seslere karşı oluşan elektriksel (sinirsel) aktivite bilgisayar aracılığıyla kaydedilir. Testin yapılışı objektif, değerlendirmesi subjektifti. Bu nedenle tecrübeli klinisyenler tarafından uygulanmalıdır.

Test sırasında hareketsiz kalınması gerektiğinden  tercihen hasta uyku halindeyken yapılır.

Altı aydan küçük bebeklerde, 2 yaşa kadar olan çocuklarda teste engel bir durum yoksa  test sedasyon gerektirmeden doğal uykuda gerçekleştirilir. Gerekli koşulklarda sedasyon uygulanabilir. Sedasyon uygulanması test sonuçlarını değişitirmez/ etkilemez.  Odyoloji uzmanı bebeğin test öncesinde bir süre aç kalmasını tavsiye edebilir. Bu durum bebeğin test sırasında uyumasını kolaylaştırır. Test boyunca toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılır ve kaydedilir.Klinisyen tarafından test bitiminde analiz edilir.

Test Sonucuna Göre Tedaviler Nelerdir?

İşitme kaybı tedavisi test sonuçlarının detaylı analizi ile şekillenir. İşitme kaybının derecesi ve temel nedeni gibi faktörler tedavi seçiminde kritik öneme sahiptir. İşitme kaybının neden olduğu zorluklara göre çeşitli tedavi yöntemleri devreye girer. Örneğin işitme cihazları ve koklear implantlar gibi teknolojik çözümler işitme kaybını yönetmede sıklıkla tercih edilir. Bu cihazlar hastanın sosyal ve iş yaşamında karşılaştığı zorlukları azaltmayı hedefler.

Tedavi yöntemleri arasında dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:

• İşitme Kaybının Derecesi
• İşitsel Kaybın Temel Nedeni
• Yaş
• Tedavi Yöntemine Uyum Kabiliyeti
• Ailenin  İşitme kaybına Bakış Açısı

İşitme cihazları işitme kaybının derecesine bağlı olarak farklı modellerde sunulur. Bu cihazlar hastanın mevcut işitme kapasitesini maksimize etmeyi amaçlar. Koklear implant ise daha ileri işitme kayıplarında önerilir. İmplant doğrudan işitme sinirini uyaran bir cihazdır ve etkili bir işitme deneyimi sağlar.

İşitme Testi Yaptıranların Yorumları

Dr. Ody. Emel Uğur 'in hasta yorumları için Google Maps'e göz atabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular