Vertigo hastalığı askerlik için engel oluşturabilir. Şiddetli ve tekrarlayan baş dönmeleri,kronik denge kaybına yol açarak askerlik görevini yerine getirmeyi zorlaştırır. Bu nedenle askeri muayenelerde vertigo tanısı dikkatle değerlendirilir.
Askerlik muafiyeti, vertigonun türü ve hastalığın seyrine göre değişir. Kronik vertigo veya tedaviye rağmen düzelmeyen ataklar askerlikten muafiyet nedeni olabilir. Hafif ve kontrol altında olan vakalar ise genellikle engel teşkil etmez.
Vertigonun askerlikte engel oluşturup oluşturmayacağına karar veren yetkili merci, askeri hastanelerde yapılan sağlık kurullarıdır. Detaylı muayene ve raporlar bu süreçte belirleyici olur. Objektif değerlendirme ile karar verilir.
Askerlik çağına gelen bireylerde baş dönmesi şikâyeti varsa erkenden doktora başvurulmalıdır. Doğru tanı ve düzenli takip, hem hastalığın yönetiminde hem de askerlik süreci için gerekli belgelerin hazırlanmasında büyük önem taşır.
Şiddetli ve Sık Tekrarlayan Vertigo Atakları
Vertigo askerlik hizmetini etkileyebilecek sağlık sorunları arasında yer alır. Özellikle şiddetli ve sık tekrarlayan ataklar kişinin günlük aktivitelerini olumsuz etkileyebilir. Askerlik muayenesinde bu faktörler göz önünde bulundurulur. Şiddetli vertigo atakları askerlik görevlerini yerine getirme kabiliyetini sınırlayabilir. Bu nedenle:
- Vertigonun şiddeti asker adayının sağlık durumunu değerlendirirken önemli bir kriterdir.
- Atakların sıklığı muafiyet değerlendirmesine etki eder.
- Atakların günlük yaşam üzerindeki etkisi askerlik yapma uygunluğunu belirler.
Askerlik muayenesi sırasında vertigo ataklarının askerlik görevini yerine getirme üzerindeki etkileri titizlikle incelenir. Eğer vertigo atakları şiddetliyse ve sıkça tekrarlanıyorsa bu durum askerlikten muafiyet için geçerli bir neden olabilir. Mutlaka etyolojik araştırma yapılır.
Denge Problemlerine Sebep Olan Vertigo
Vertigo kişinin çevresinde dönme hissi yaşamasına neden olur. Bu durum denge kaybına ve koordinasyon problemlerine yol açabilir. Askeri eğitim ve görevler yüksek derecede fiziksel aktivite gerektirir. Özellikle denge ve koordinasyonun kritik olduğu durumlarda vertigo görevlerin yerine getirilmesini güçleştirebilir.
- Fiziksel aktiviteler sırasında dengeyi koruma yeteneği: Askeri eğitimlerde engel atlama, koşu gibi etkinlikler bulunur.
- Hızlı hareket ve refleks gerektiren durumlar: Savaş simülasyonları ve acil müdahaleler bu kategoride değerlendirilir.
- Stratejik düşünme ve karar verme süreçleri: Denge problemleri bu yetenekleri olumsuz etkileyebilir.
Eğer vertigo atakları bu tip faaliyetlerde ciddi bir engel oluşturuyorsa askerlik görevi için uygun olmayabilir. Ancak her vertigo vakası için bu durum geçerli değildir. Denge problemlerine neden olan vertigo vakalarının detaylı bir değerlendirilmesi yapılarak askerlik hizmetine elverişlilik belirlenir.
Vertigo Tedavisinde İlaç Kullanımının Askerlik Durumuna Etkisi Nedir?
Vertigo tedavisi için bazen ilaç kullanımı şarttır. Bu ilaçların yan etkileri askeri görevlerin yerine getirilmesini olumsuz yönde etkileyebilir. Tedavi sürecinde kullanılan ilaçlar genellikle şunları içerir:
- Antivertigo ilaçlar
- Antihistaminikler
- Antiemetikler vb.
- Sedatifler
Bu ilaçların her biri belirli yan etkilerle gelir ve bu yan etkiler bazı durumlarda askerliğe uygun olmayı sorgulatabilir. Özellikle sedatif özelliği olan ilaçlar kullanıcılarında uyku hali ve konsantrasyon zorluğu gibi problemlere yol açabilir. Antiemetik ve antihistaminik ilaçlar da bazen benzer etkiler gösterebilir. Bu nedenle askerlik muayenesinde ilaç kullanımı ve bu ilaçların yan etkileri dikkate alınır. İlaçların neden olduğu yan etkiler askerlik görevini yerine getirme kapasitesini düşürebilir. Askerlik muayenesi sırasında bu faktörler değerlendirilerek kişinin askerliğe elverişliliği belirlenir.
Askerlik Muayenesinde Vertigo Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
Askerlik muayenesinde vertigo şikayeti olan adaylar titizlikle değerlendirilir. Bu süreçte vertigonun askerlik görevine etkisi ayrıntılı olarak incelenir. İlk olarak adayın tıbbi geçmişi ele alınır; daha önceki sağlık sorunları ve tedavi süreçleri gözden geçirilir. Fiziksel muayene vertigonun belirtileri ve bu durumun günlük aktiviteler üzerindeki etkisi hakkında bilgi sağlar. Ardından gerekli görülen durumlarda laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri devreye girer:
- Laboratuvar testleri genel sağlık durumu hakkında bilgiler sunar.
- Odyo-Vestibüler değerlendirmeler
- Görüntüleme testleri (MR, BT gibi) vertigonun altında yatan nedenleri belirlemeye yardımcı olur.
Sonuçlar adayın askerlik görevini yerine getirip getiremeyeceğini değerlendirmek için toplanır. Eğer vertigo adayın performansını ciddi şekilde sınırlıyorsa askerliğe elverişsiz sayılır. Ancak vertigo belirtileri hafifse ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabiliyorsa aday askerlik yapabilir olarak değerlendirilir. Bu süreçte her adayın durumu bireysel olarak ele alınır ve son karar ona göre verilir.
Vertigonun Askerliğe Etkisi Nelerdir?
Vertigo, askerlik görevlerinin yerine getirilmesinde ciddi zorluklara yol açabilir. Askerlerin sıklıkla karşılaştığı fiziksel ve zihinsel gereklilikler, vertigo semptomlarıyla önemli ölçüde etkilenebilir. Özellikle, aşağıdaki görevlerde vertigonun etkisi daha belirgin olur:
- Hedef almak: Denge kaybı nedeniyle nişan alma kabiliyeti azalır.
- Arazi navigasyonu: Koordinasyon eksikliği doğru yön bulma yeteneğini sınırlar.
- Araç kullanımı: Odaklanma sorunları araç ve ağır makinaları kullanma güvenliğini tehlikeye atar.
Bununla birlikte vertigo bazı durumlarda tedaviye yanıt verebilir ve semptomlar kontrol altına alınabilir. Ancak bu süreç genellikle uzun ve dikkat gerektirir. Tedavi sürecinde askerlerin görevlerini tam kapasiteyle yerine getirmeleri beklenemez. Dolayısıyla vertigo teşhisi konulan bir asker özellikle ciddi ve sürekli vertigo durumlarında görevini etkili bir şekilde yerine getiremeyebilir.
Vertigo Türleri ve Askerlik Uygunlukları Nasıldır?
Vertigo türleri ve askerlik uygunlukları, vertigonun altında yatan nedenlere göre farklılık gösterir. Vertigo semptomlarına neden olan hastalıkların teşhisi bu değerlendirmenin temelini oluşturur. Özellikle askerlik görevini etkileyebilecek bazı durumlar şunlardır:
- Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) genellikle kısa süreli dönme hissi ile ilgilidir. Bu tür genel olarak askerlik görevini aksatmayacak şekilde yönetilebilir.
- Vestibüler nörit ise genellikle tek taraflı işitme kaybı ve dengesizlik yaratarak görev yapmayı zorlaştırabilir.
- Meniere hastalığı ataklar halinde gelen şiddetli vertigo işitme kaybı ve kulak çınlaması ile bilinir. Bu durum askerlik görevinin yerine getirilmesini önemli ölçüde zorlaştırabilir ve bazen askerlikten muafiyet gerektirebilir.
Yetkilileri sağlık durumunun askerlik görevini yerine getirme kapasitesine etkilerini belirlemek için detaylı tıbbi değerlendirme yapar. Bu değerlendirme vertigonun tipine ve şiddetine göre değişir. Tedaviye yanıt vermeyen ve askerlik görevini olumsuz etkileyen durumlar daha büyük risk taşır ve muafiyet gerektirebilir.
Vertigo ve Psikososyal Etkileri Nelerdir?
Vertigo askerler üzerinde psikolojik ve sosyal zorluklara yol açabilir. Askerlik sürecinde stres seviyeleri yüksektir ve bu durum vertigo belirtilerini tetikleyebilir. Stres baş dönmesi ve dengesizlik hissini artırarak askerin görevlerini yerine getirme yeteneğini olumsuz etkiler. Ayrıca kaygı vertigo şikayetlerinin şiddetini ve sıklığını artırabilir. Bu durum askerin günlük aktivitelerde ve zorlu eğitimlerde performansını düşürebilir. Özgüven eksikliği ise vertigo ile başa çıkma kabiliyetini azaltabilir ve askeri daha da savunmasız bırakabilir. Vertigonun neden olduğu bu psikososyal etkiler şunlardır:
- Stres altında artan vertigo belirtileri
- Kaygı ile şiddetlenen baş dönmesi
- Özgüven eksikliği ve zorluklarla başa çıkma yeteneğinde düşüş
Sıkça Sorulan Sorular
Askerlik hizmeti sırasında vertigo atağı geçirirsem veya vertigo teşhisi konulursa ne olur?
Vertigo nedeniyle verilen askerlik 'elverişli değildir' kararına veya erteleme kararına nasıl itiraz edebilirim?
Vertigo rahatsızlığım varsa, askerlikte hangi görevleri yapmam kesinlikle sakıncalı olur veya hangi birliklere seçilemem?
TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde vertigo ve denge bozuklukları askerliğe elverişlilik açısından tam olarak nasıl değerlendiriliyor?
Vertigo teşhisi askerlik hizmetimi ertelememe neden olabilir mi, bu süreç nasıl işler ve ne kadar sürer?

Dr. Audiologist Emel Uğur was born in 1982 in Çanakkale. She worked for 15 years at Istanbul Training and Research Hospital, specializing in Pediatric Audiology, Otologic Diseases, and Vestibular System Disorders. In 2015, she joined the Acıbadem Healthcare Group. She currently works as a Dr. Audiologist at Acıbadem Altunizade Hospital and also serves as a faculty member and program director of the Audiometry Department at Acıbadem University Vocational School of Health Services.
İstanbul'daki Kliniğimizin Konumu