Yacovino manevrası, benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kullanılan özel bir yöntemdir. Özellikle posterior (arka) semisirküler kanal tutulumu (cupulolithisis) olan veya anterior (ön) kanal tutulumu hastalarda, baş pozisyonlarının değiştirilmesi ile serbest kalan kristallerin yerleşmesi sağlanır.
Manevra, basit baş hareketleri ile uygulanır ve çoğu zaman tek seansta etkili olur. Bu teknik, vestibüler rehabilitasyon alanında önemli bir araç olup, ilaç tedavisine gerek kalmadan baş dönmesinin ortadan kalkmasını sağlar.
Yacovino manevrası, Dix-Hallpike testi ile tanısı doğrulanan hastalarda uygulanır. Bu test sırasında başın belirli pozisyonlara getirilmesi, tipik vertigo bulgularını ortaya çıkararak manevranın gerekliliğini gösterir.
Hastaların manevra sonrası bir süre baş hareketlerini sınırlaması önerilir. Ayrıca tekrarlayan ataklarda yeniden uygulanabilir. Düzenli takip ve doğru uygulama ile BPPV’ye bağlı baş dönmeleri büyük oranda kontrol altına alınabilir.
Yacovino Manevrası Hangi Durumlarda Etkilidir?
Yacovino Manevrası baş dönmesi tedavisinde spesifik durumlar için önerilir. İç kulaktaki serbest otokonilerin yol açtığı baş dönmesi vakalarında sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. AC-BPPV vakalarında özellikle etkilidir. Ayrıca manevra duyusal organa yapışmış otolit debrislerinin serbestleştirilmesi için de etkin bir yöntemdir. Bu durumlar genelde daha karmaşık tedavi yöntemleri gerektirirken Yacovino Manevrası basit bir çözüm sunar.
İşte bu manevranın etkili olduğu durumlar:
- Anterior kanal iyi huylu pozisyonel baş dönmesi
- Serbest partikül taşıyan iç kulak durumları
- Duyusal organa yapışmış partiküller
Yacovino Manevrası Nasıl Uygulanır?
Yacovino Manevrası uygulaması dikkatli adımlar gerektirir. Doğru uygulanmadığında bulantı-kusma ve baş dönmesinin şiddetinde artış oluşabilir. Bu nedenle kesinlikle klinik koşullarda, klinisyenler tarafından uygulanmalıdır.
Hatalı uygulanan manevralar sonucunda otolit farklı bir kanala geçiş yapabilir. Bu durum tedaviyi zorlaştırabilir, kompleks hale sokabilir.
Yacovino Manevrası Öncesi ve Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yacovino Manevrası öncesi ve sonrasında uygulanacak adımlar titizlikle ele alınmalıdır. Manevradan sonra otolitler serbestleşeceği için özellikle eğilme ve uzanmalardan uzak durulması gereklidir. Yacovino manevrası sonrası baş yüksek olarak uyunması manvranın etkinliğini arttırcaktır.
Yacovino Manevrası Başarı Oranı Nedir?
Yacovino manevrasının başarı ölçmek için yapılmış kontrollü çalışmalarda AC-BPPV varyantında en etkin yöntem olduğunu belirtilmektedir. Çeşitli manevralar arasında Yacovino manevrası dahil AC-BPPV tedavisinde ortalama %78,8 başarı oranı sağlanmıştır.
Yacovino Manevrası Sonrası Tekrarlama Riski Var mıdır?
Yacovino Manevrası sonrasında bazı durumlarda BPPV’nin tekrarlama riski gözlemlenmektedir. Bu durum genellikle anterior kanaldan posterior kanala geçiş sırasında meydana gelir. Yacovino Manevrası’nın etkinliği konusunda kuşkusuz önemli bir yere sahip olmakla birlikte:
- Anterior kanaldan posterior kanala geçiş,
- Bu geçişin belirtilerin farklı kanallarda tekrarlamasına neden olması,
gibi sorunlar yaşanabilir. Bu tür riskleri azaltmak amacıyla önerilen modifiye versiyonu bulunmaktadır. Bu modifiye yöntem, hasta güvenliğini artırmayı ve tekrarlama olasılığını azaltmayı hedefler. Dolayısıyla tedavi sürecinde bu tür bir modifikasyonun uygulanması hastalar için olumlu sonuçlar doğurabilir. Bu öneri hem hastaların iyileşme sürecini hızlandırabilir hem de tedavi sürecindeki konforunu artırabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yacovino manevrası hangi vertigo tipinde etkili olur?
Yacovino manevrası özellikle superior kanal benign paroksismal pozisyonel vertigosunda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Başın özel pozisyonlara getirilmesiyle iç kulaktaki kristallerin doğru kanala yönlendirilmesi hedeflenir.
Yacovino manevrası sırasında baş hangi açılarla hareket ettirilir?
Manevra sırasında baş genellikle öne eğilme ve geriye yatırılma hareketleriyle belirli açılarda çevrilir. Bu özel açılar kristallerin yerçekimi etkisiyle doğru kanala taşınmasını sağlar.
Yacovino manevrası hamilelerde güvenli midir?
Hamilelerde Yacovino manevrası genel olarak güvenli kabul edilse de, ani baş hareketleri bulantı ve dengesizlik yaratabileceğinden dikkatli uygulanmalıdır. Daima odyolog kontrolünde yapılmalıdır.
Yacovino manevrası sonrası vertigo tamamen düzelir mi?
Çoğu hastada manevra sonrası şikayetlerde belirgin düzelme olur. Ancak bazı hastalarda vertigo kısmen düzelebilir ya da tekrar edebilir. Tekrar eden durumlarda manevranın yeniden uygulanması gerekebilir.
Yacovino manevrası sonrasında baş dönmesi ne kadar sürede geçer?
Baş dönmesi genellikle manevra sonrası ilk birkaç gün içinde azalır. Ancak bazı hastalarda denge sorunları daha uzun sürebilir. İyileşme süresi kişisel faktörlere göre değişiklik gösterebilir.
Yacovino manevrası başarısız olursa hangi tedaviler uygulanır?
Eğer manevra yeterli sonuç vermezse alternatif kanalit reposition manevraları veya ilaç tedavileri uygulanabilir. Nadir durumlarda cerrahi seçenekler gündeme gelebilir.
Yacovino manevrası sonrası tekrar vertigo olma riski var mı?
Evet, bazı hastalarda vertigo zamanla tekrarlayabilir. İç kulaktaki kristallerin yeniden yer değiştirmesi buna neden olabilir. Düzenli takip ve gerekirse tekrar manevra yapılması önemlidir.
Yacovino manevrası yaşlı hastalarda farklı uygulanır mı?
Yaşlılarda boyun hareketleri kısıtlı olabileceği için manevra daha dikkatli yapılır. Boyun fıtığı, omurga sorunları gibi ek hastalıklar varsa teknik uzman gözetiminde uygulanmalıdır.
Yacovino manevrası sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Manevra sonrası ilk saatlerde ani baş hareketlerinden kaçınılmalı ve mümkünse baş hafif yukarıda olacak şekilde dinlenilmelidir. Bu, kristallerin tekrar yer değiştirmesini önlemeye yardımcı olur.
Yacovino manevrası ile Epley manevrası arasındaki fark nedir?
Epley manevrası daha çok posterior kanal vertigosunda kullanılırken, Yacovino manevrası superior kanal vertigosuna özgüdür. İkisinde de başın pozisyonel hareketleri kullanılır ancak açılar farklıdır.
Dr. Audiologist Emel Uğur was born in 1982 in Çanakkale. She worked for 15 years at Istanbul Training and Research Hospital, specializing in Pediatric Audiology, Otologic Diseases, and Vestibular System Disorders. In 2015, she joined the Acıbadem Healthcare Group. She currently works as a Dr. Audiologist at Acıbadem Altunizade Hospital and also serves as a faculty member and program director of the Audiometry Department at Acıbadem University Vocational School of Health Services.
İstanbul'daki Kliniğimizin Konumu