İşitme Kaybı Çözümleri

İşitme kaybı yaşayan bireyler için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Medikal veya cerrahi olarak tedavisi mümkün olmayan işitme kayıplarında ilk başvurulan çözüm işitme cihazlarıdır.  Ancak bazı durumlarda bu cihazlar yetersiz kalabilir. Bu gibi durumlar için işitme implantları devreye girer. Hem işitme cihazları hem de implantlar işitme kaybı tedavisinde temel yöntemler olarak kabul edilir. Farklı işitme kayıpları farklı çözümleri gerektirebilir. Bu nedenle her iki seçenek de dikkate alınmalı ve bireyin ihtiyaçlarına göre en uygun tedavi yöntemi belirlenmelidir.

Doktor Odyolog Emel Uğur

Dr. Odyolog Emel Uğur 1982 Çanakkale doğumludur. İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 15 yıllık görev süresi boyunca ağırlıklı olarak Pediatrik Odyoloji ( Bebek ve Çocuklarda İşitme kayıpları), Otolojik hastalıklar (Kulak hastalıkları ve İşitme Sağlığı),  ve Vestibüler Sistem Hastalıkları ( Baş Dönmesi ve Dengesizlik) üzerine çalıştı. 2015 yılında Acıbadem Sağlık Grubu bünyesine katıldı.

Hakkımda

İşitme Cihazının Temel Bileşenleri ve İşlevleri Nelerdir?

İşitme cihazı işitme kaybı yaşayan bireyler için önemli bir çözümdür. Bu cihaz kullanıcıların sesleri daha net bir şekilde duymalarını sağlar. Küçük ve taşınabilir olan bu elektronik aletlerin kulak içi veya kulak arkası modelleri vardır. Gelişmiş teknolojisi ile işitme cihazı çevresel sesleri algılar ve bu sesleri elektrik sinyallerine çevirir. Bu işlem mikrofon aracılığıyla gerçekleşir. Elektrik sinyalleri amplifikatör tarafından daha da güçlendirilir. Güçlendirilmiş sesler hoparlör vasıtasıyla kullanıcının kulağına iletir.

İşitme cihazının ana parçaları:

• Mikrofon: Çevreden gelen ses dalgalarını elektrik sinyallerine dönüştürür.
• Amplifikatör: Elektrik sinyallerini güçlendirir.
• Hoparlör: Güçlendirilmiş sesleri kulağa aktarır.

Bu bileşenlerin bir arada çalışması kişinin hem sessiz hem de gürültülü ortamlarda daha iyi işitmesine olanak tanır. Her ne kadar işitme cihazları geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etse de bu cihazları gereksinim duyan herkes tarafından kullanılmadığı görülür.

İşitme Cihazlarının Faydaları Nelerdir?

İşitme cihazları özellikle sensörinöral işitme kaybı yaşayan kişiler için önemli bir yardımcı araçtır. Bu cihazlar iç kulaktaki zarar görmüş tüy hücrelerinin yetersiz kaldığı durumlarda sesleri büyüterek daha iyi duyulmasını sağlar. İşitme cihazları sesleri yükselterek sağlam tüy hücrelerinin  sesi daha fazla algılamasına olanak tanır. Elbette kişiye özel ayarlama gereklidir.

Bu cihazların işlevselliği tüy hücrelerindeki hasarın derecesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşitme kaybının şiddeti arttıkça cihazın sağlaması gereken amplifikasyon miktarı da artar. Ancak işitme cihazlarının amplifikasyon kapasitesi pratik sınırlara tabidir:

• Cihaz belirli bir seviyeye kadar sesi yükseltebilir.
• İç kulaktaki hasar çok fazlaysa işitme cihazları yeterince etkili olmayabilir.

İşitme Kaybı İçin Hangi Yardım Seçenekleri Mevcuttur?

İşitme kaybı yaşayan yetişkinler destek için çeşitli kaynaklara başvurabilirler. İlk adım genellikle bir Odyoloji uzmanına danışmaktır. Odyologlar kişinin işitme durumunu değerlendirir ve en uygun işitme cihazı seçeneğinin temel teknik özelliklerini belirlerler.

İşitme Cihazı Stillerinin Çeşitliliği Nelerdir?

İşitme sorunu yaşayan bireyler için çeşitli işitme cihazı stilleri mevcuttur. Her bir stil farklı işitme kayıplarını ve kullanıcıların özel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Bu cihazlar boyutlarına ve kulağın hangi bölümünde kullanıldıklarına göre sınıflandırılır. Ayrıca sesi yükseltme kabiliyetleri de farklılık gösterir.

Kulak Arkası (BTE) Cihazlar: Çok hafif dereceden, çok ileri derece işitme kayıplarına kadar çok geniş bir yelpazede etkilidir. Çocuklar ve yetişkinler tarafından rahatlıkla kullanılabilir.

Bu tip işitme cihazlarında işitme cihazı kulağın arkasına yerleştirilir. Hastanın işitmesinin durumuna göre farklı güç seçenekleri vardır. İşitme cihazının gücüne göre açık uygulamalar, micro kalıplar veya tam kalıplar kullanılabilir.

Kulak İçi Cihazlar: Kulak içi işitme cihazları kulak kanalına yerleştirilir. Kişinin kulak ölçüsü alınarak, kişiye özel üretilir. Büyüklüklerine göre farklı model seçenekleri vardır. Çok hafif ve hafif işitme kaybında daha etkindirler.

Kulak içi işitme cihazlarından özelleklikle kanal içi CIC ve ITC model cihazlar çok küçük olduğu için kozmetik üstünlükleri vardır. İşitme kayıplı bireyler bu cihazları kullanmayı tercih ederler. Bununla birlikte küçük olmaları teknik kısıtlılıkları da beraberinde getirdiği için her işitme kaybına uygun değillerdir. Çocuklar için asla uygun değillerdir.

İşitme cihazı işitme kaybına ve bireysel ihtiyaçlara uygun seçilmelidir. Odyologlar işitme cihazı seçimi ve uyarlama için özel eğitilmiş sağlık profesyonelleridir. .

İşitme Cihazı Seçimi Nasıl Yapılır: En Uygun Çözüm Nasıl Bulunur?

Bireyin işitme kaybının türü ve derecesi en uygun işitme cihazının seçiminde belirleyici faktörlerdir. Çift taraflı işitme kaybı olanlar için kesinlikle iki cihaz gereklidir.  Böylece ses beynin tarafından daha doğal algılanır, işlemlenir.  Bu durum konuşma anlama yeteneğini ve ses yönünü tespit etmeyi kolaylaştırır.

Bir işitme cihazı seçerken odyologla birlikte karar verilmelidir. Bu süreçte bireysel ihtiyaçlar ve yaşam tarzı göz önünde bulundurulmalıdır. İşitme cihazı seçiminde dikkate alınması gereken başlıca faktörler şunlardır:

• Maliyet: İşitme cihazlarının fiyatları geniş bir yelpazede değişiklik gösterir. Fiyat tasarım ve özelliklerle doğrudan ilişkilidir.
• Kullanım Kolaylığı: Seçilen işitme cihazı günlük kullanım için rahat ve pratik olmalıdır.
• Özellikler: İşitme cihazının sunduğu teknik özellikler kullanıcı deneyimini önemli ölçüde etkiler.
• Garanti ve Servis: Cihazın garanti kapsamı ve sunulan servis hizmetleri uzun vadeli kullanım için önem taşır.

Bunlar haricinde işitme cihazının bakım ve onarım maliyetleri ile şirketin müşteri hizmetleri kalitesi ve teknik  servis desteği de göz önünde bulundurulmalıdır. Pahalı bir model her zaman en iyi seçenek olmayabilir; bu yüzden cihaz seçiminde sadece fiyata odaklanmamak esastır. Seçilen cihazın kullanıcının işitme kaybı ihtiyaçlarına cevap vermesi ve yaşam kalitesini artırması hedeflenmelidir.

İşitme Cihazı Alımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

İşitme cihazı almadan önce odyoloğunuzla detaylı bir görüşme yapmak önemlidir. Bu görüşmede işitme cihazının özellikleri ve toplam maliyeti konusunda geniş bilgi edinilir. Ayrıca yeni teknolojilerin maliyetler karşısında sağladığı avantajlar değerlendirilir. İşitme cihazı seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar şunlardır:

• İşitme cihazının sahip olduğu özellikler ve bu özelliklerin bireyin ihtiyaçlarına ne derece uygun olduğu
• Cihazın toplam maliyeti ve bu maliyetin teknolojik faydalarıyla dengelenip dengelenmediği
• Deneme süresi boyunca cihazın test edilme imkanı ve bu süreçte dikkate alınması gereken iade koşulları
• Cihaz garantisinin süresi ve garanti kapsamının genişletilip genişletilemeyeceği ayrıca bakım ve onarımları kapsayıp kapsamadığı
• Odyoloğun ayarlamalar servis ve onarımlar yapma yeteneği gerektiğinde yedek cihaz sağlama durumu

İşitme Cihazına Uyum Sağlama Yöntemleri Nelerdir?

İşitme cihazı kullanmaya başlamak kullanıcı için zamanla daha rahat bir deneyim haline gelebilir. Başlangıçta kullanıcıların cihazı düzenli olarak takmaları bu yeni duruma alışmalarını kolaylaştırır. İlk aşamada odyolog ile yapılan detaylı çalışmalar cihazın doğru kullanımını öğrenmede büyük önem taşır. Cihazın özelliklerini öğrenmek ve alışmak için yapılan çalışmalar şunları içermelidir:

• Cihazın takılması ve çıkarılması
• Cihazın temizlenmesi
• Sağ ve sol cihazların ayırt edilmesi
• Pil değişimi

Kullanıcılar işitme cihazlarını çeşitli dinleme ortamlarında test ederek cihazın ses ayarlarını düzenlemeyi öğrenmelidir. Ses ayarlarını yaparken çok yüksek ve çok düşük sesler için uygun programlamaların yapılması gerekir. Bu süreç kullanıcının rahat ve memnun hissetmesi için odyolog ile yürütülmelidir.

Yeni işitme cihazına alışma sürecinde kullanıcılar bazı zorluklarla karşılaşabilirler. İşitme cihazı başlangıçta rahatsız edici hissettirebilir ancak bu durum zamanla geçer. Kullanıcıların seslerin başlarının içinde daha yüksek çıkmasına neden olan oklüzyon etkisi de bu süreçte sıkça rastlanan bir durumdur. Geri bildirim sesleri ve arka plan gürültüsü cihazın ayarlarının yeniden gözden geçirilmesini gerektirebilir. Cep telefonu kullanımı sırasında yaşanan radyo frekansı parazitleri de zamanla azalan bir sorundur.

İşitme Cihazlarının Bakımı İçin Hangi Temel Adımlar Atılmalıdır?

İşitme cihazları duyuların keskinliğini artıran değerli araçlardır. Bu nedenle onlara iyi bakmak kullanım ömrünü uzatır ve performansını korur. İlk olarak işitme cihazlarını sıcaklık ve nemden uzak tutmak önemlidir. Aşırı ısı ve nem elektronik bileşenlerin zarar görmesine yol açabilir. Buna ek olarak işitme cihazlarını düzenli olarak temizlemek gerekir. Bu işlem sırasında kulak kiri ve diğer atıkların birikmesini önlemek cihazın işlevselliğini korur.

Saç spreyi veya diğer saç ürünlerinin kullanımı esnasında işitme cihazlarını çıkarmak yararlıdır. Bu ürünler cihazın mikrofon ve diğer hassas parçalarına zarar verebilir. İşitme cihazlarını kullanmadığınız zamanlarda kapalı tutmak da pil ömrünü korur. Piller bittiğinde ise hemen değiştirmek kesintisiz bir işitme deneyimi sağlar.

• İşitme cihazını ısı ve nemden koruyun.
• Düzenli temizlik yapın.
• Saç ürünleri kullanırken cihazı çıkarın.
• Kullanılmadığında cihazı kapatın.
• Bitmiş pilleri değiştirin.

Son olarak yedek piller ve işitme cihazları gibi küçük ekipmanları çocuklardan ve evcil hayvanlardan uzak tutmak güvenliği artırır.

İşitme Cihazları Üzerinde Yapılan Araştırmalar Nelerdir?

Araştırmacılar işitme cihazlarının etkinliğini artırmak için çeşitli yöntemler üzerinde çalışıyorlar. İşitme cihazlarının tasarımını iyileştirmek amacıyla yeni sinyal işleme stratejileri geliştirilmekte. Bu stratejiler normal ses dalgalarını işitme cihazı kullanıcılarının duyusal ihtiyaçlarına uygun güçlendirilmiş seslere dönüştürüyor. Ayrıca konuşma sinyallerini iyileştirerek anlamayı geliştirmenin yolları da inceleniyor.  Geliştirilen işitme cihazlarında ses iletiminin iyileştirilmesine ve arka plan gürültüsü geri bildirim ve oklüzyon etkisi gibi sorunların azaltılmasına yönelik çeşitli çalışmalar devam etmektedir. Son yıllarda yapay zeka tabanlı teknolojiler arttıkça işitme cihazlarının dinleme kalitesinde de önemli farklılıklar oluşmaya başladı.

Küçük bir örnek:

• Bilim adamları küçük bir sinek olan Ormia ochracea’nın kulak yapısından esinlenerek işitme cihazları için mikrofonlar tasarlıyor.
• Bu mikrofonlar özellikle bir kişinin baktığı yönden gelen sesleri yükselterek diğer yönlere ait sesleri göz ardı ediyor.